.png){kind=logo}
Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. Манай улс нийт эрчим хүчний 30 хүртэлх хувийг нар, салхины эрчим хүчнээс гарган авч нийлүүлэх зорилт тавин олон улсын байгууллагуудын өмнө ийм үүрэг хүлээжээ.
Өнөөдрийн байдлаар нийт цахилгаан, эрчим хүчний 20 хувийг сэргээгдэх эрчим хүчээр хангаж байна.
Сэргээгдэх эрчим хүчний анхдагчдын нэг Монголын анхны салхины “Салхит” цахилгаан станцын үйл ажиллагааг Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос “Тогтвортой хөгжлийн төлөө” сэтгүүлчдийн клубын сэтгүүлчдэд танилцуулсан юм.
Хувийн хэвшлийн “Ньюком” групп анх 2004 онд сэргээгдэх эрчим хүчний станцын зөвшөөрөл аван бэлтгэл ажлыг ханган “Клин Энержи” компанийг байгуулснаар 2014 оноос Монголд анхны салхины үүсгэврээс цахилгаан түгээж, өнөөдрийг хүртэл үйл ажиллагаа явуулж байна. Тус станц нь Улаанбаатар хотоос 70 км-т, Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутагт, Салхит уулын энгэрт байрладаг. Энд салхины 31 турбин цамхаг босгон цахилгаан гарган төвийн эрчим хүчний шугамд нийлүүлж байна
Нэгж турбин цамхаг нь 80 метр өндөр, 125 тонны жинтэй, 1.6 МВт-ын цахилгаан гаргах хүчин чадалтай, салхин турбины нэг далбаа нь 40 метрийн урттай, минутад 9-18 эргэдэг, салхины тэсвэрлэх дээд хурд нь 77.2 метр секунд, 6.2 тонн жинтэй аж.
50 МВт-ын хүчин чадалтай, Монголын анхны салхины цахилгаан станцын хөрөнгө оруулагчид нь “Ньюком” групп, “Женерал Электрик Пасифик” компани болон Европын Сэргээн босголт, хөгжлийн банк, Нидерланд улсын Хөгжлийн санхүүгийн корпорац юм. Тодруулбал, анх Европын Сэргээн босголт, хөгжлийн банкнаас 35 сая ам.доллар, Нидерландын Хөгжлийн корпорациас 85 сая ам.доллар, нийт 122 сая ам.долларын зээлийг долоон хувийн хүүтэйгээр авч бүтээн байгуулалтаа хийжээ. Дээрх зээлүүдийг 14 жилийн хугацаанд төлж дуусгах гэрээтэйгээс дөрвөн жилийн хугацаа үлдээд байгааг “Клин Энержи” компанийн гүйцэтгэх захирал Ц.Сүхбаатар хэллээ.
Тэрбээр, сэргээгдэх эрчим хүчний байгууламжийн, ялангуяа нар, салхины станцын өртөг зардал цаашид буурах боломжтой, ийм нөхцөл байдал ч ирж буйг тодотгон хэлэв. Нөгөө талаар нар, салхины зэрэг сэргээгдэх эрчим хүчний станц, үйлдвэр, байгууламжийг байгуулахдаа нөөц бүхий тодорхой хэмжээний хуримтлууртай барих талаар салбарын яамнаас баримталж буй технологийн нөхцөлийг зайлшгүй тавьж буй шаардлага гэв. Нүүрсний үнийг хүчээр барьж болохгүй, өнөөгийн нөхцөлд манай улсад эрчим хүч, цахилгаан, дулааныг өндөр өртөгөөр үйлдвэрлэж буйг мэргэжилтний хувьд хэлсэн юм.
Салхины цахилгаан станц нь нэг ч литр ус, нэг ч кг түлш хэрэглэдэгүй, цэвэр салхины хүчээр ажилладгаар онцлогтой юм.
“Салхит” салхины станц нь өнөөдөр сэргээгдэх эрчим хүчний 3.2 хувийг хангаж байна. Тус станц жилд 180 мянган тонн хүлэмжийн хий ялгарахаас урдчилсан сэргийлж 122 мянган тонн нүүрс, 106 тонн цэвэр ус хэмнэж 160 гаруй квт цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэж байна Төвийн эрчим хүчний нэгдсэн системд холбогдсан хамгийн найдвартай байгалийн шавхагдашгүй эрчим хүчний эх үүсвэр болж буй тус станцыг цаашид нарны сэргээгдэх эрчим хүчний станцаар өргөтгөх боломж байгааг салбарын инженер, мэргэжилтнүүд онцолж байв.
Б.Болд
