Харин Зуны олимпын наадамд Монголын баг тамирчид анх удаа "Токио-1964" Зуны олимпын 18 дугаар наадамд оролцсон юм. Одоогоос 60 жилийн өмнөх Токиогийн олимпын наадамд чөлөөт бөх, буудлага, хөнгөн атлетик, дугуй, спортын гимнастикийн төрөлд нийт 21 тамирчин хурд, хүчээ сорьсон юм.

Анх удаагаа оролцсон олимпын наадамд НҮБ-ын бүрэн Эрхт гишүүн болоод удаагүй байсан Тусгаар тогтносон Монгол Улсын үндэсний шигшээ багийн тугчийн үүргийг тухайн үеийн Монголын хөнгөн атлетикийн шилдэг тамирчин Ч.Найдан гүйцэтгэж байжээ.

Япон улс 1964 онд Зуны олимпын наадмын бамбарыг Ази тивдээ ийнхүү анх удаа бадраасан бол Монгол Улс анх удаа Зуны олимпын наадамд оролцсон гэгээн түүхээ бичсэн түүхтэй. ​

Япон улс нийслэл Токио хотдоо 60 жилийн тэртээ олимпын наадмыг зохион байгуулж байсан бол “Токио-2020” Зуны 32 дугаар олимпын наадмыг 2021 онд 2 дахь удаагаа амжилттай зохион байгуулсан билээ.

Ташрамд сонирхуулахад, Хүн төрөлхтөн Дэлхийн дайнаас болж тасарсан 3 олимпын наадмын VI /1916/, XII /1940/, XIII /1944/ гэсэн албан ёсны эрэмбэлэгдсэн дугаарыг Олон улсын олимпын хороо /ОУОХ/-ноос үл шилжүүлж, өнөөг хүртэл уг эрэмбээр нь хадгалан тоолохоор алсын хараатай мэргэн шийдвэр гаргаж байсан юм байна. Энэ эрэмбэлсэн тооллоор энэ жил “Парис-2024” зуны олимпын XXXIII /33 дугаар/ наадмаа амжилттай зохион байгуулсан юм.

Монгол Улс дэлхийн улс орнуудаас хүн амын тоогоор 135 дугаарт жагсдаг 3,5 сая шахам цөөхөн хүн амтай хэдий ч өнөөдрийн байдлаар зуны олимпын 14 наадмаас 2 алт, 12 мөнгө, 17 хүрэл, нийтдээ 31 медаль хүртсэн амжилт үзүүлээд байна. Ийнхүү Монгол Улс, олимпын медаль хүртсэн тоогоороо 133 орноос 65 дугаарт байрт орж байгаа юм байна.

“Токио-1964” Зуны олимпод анх хөл тавьж медальгүй ирж байсан бол 57 жилийн дараа дахин Япон улсад зохион байгуулсан “Токио-2020” /2021 он/ олимпын наадамд спортын 10 төрөлд манай 43 тамирчин, хурд, хүч, ур чадвар, авхаалж самбаагаа сорин өрсөлдөж 1 мөнгө, 3 хүрэл медаль хүртсэн.

Монгол Улсын шигшээ баг энэ амжилтаараа Токиогийн олимпийн наадамд оролцсон 206 орноос медалийн чанараар 71 дүгээр байрт, харин медалийн тоогоороо 47 дугаарт шалгарсан.

Монгол Улс зуны олимпын наадамд оролцож ирсэн 60 жилийн түүхэнд нийт 16 Зуны олимп болсноос 2 олимпын наадмаас медальгүй ирсэн. Харин 1984 оны Зуны олимпын наадамд оролцоогүй. Харин энэ хугацаанд 13 олимпын наадмаас нийтдээ 31 медалийг эх орондоо авч ирсэн үе үеийн шилдэг тамирчдаа та бүхэнд танилцуулж байна.

Монгол Улсын хувьд анх удаагаа оролцсон Зуны олимп бол “Токио-1964” 18 дугаар олимпын наадам билээ. Манай шигшээ баг тус олимпын наадмаас медаль хүртэж чадаагүй юм.

Мехико-1968” - 1 мөнгө, 3 хүрэл

Мөнгө - Ж.Мөнхбат (Чөлөөт бөх)

Хүрэл - Ч.Дамдиншарав (Чөлөөт бөх)

Хүрэл- Д.Сэрээтэр (Чөлөөт бөх)

Хүрэл - Т.Артаг (Чөлөөт бөх)

“Мюнхен-1972” - 1 мөнгө

Мөнгө - Х. Баянмөнх (Чөлөөт бөх)

“Монреал-1976” - 1 мөнгө

Мөнгө - З. Ойдов (Чөлөөт бөх)

“Моксва-1980” - 2 мөнгө, 2 хүрэл

Мөнгө - Ц.Дамдин (Жүдо)

Мөнгө - Ж.Даваажав (Чөлөөт бөх)

Хүрэл - Р.Даваадалай (Жүдо)

Хүрэл - Д.Оюунболд (Чөлөөт бөх)

“Лос Анжелес-1984” - (оролцоогүй)

“Сөүл-1988” - 1 хүрэл

Хүрэл - Н.Энхбат (Бокс)

“Барселон-1992” 2 хүрэл

Хүрэл - Н.Баярсайхан (Бокс)

Хүрэл - Д.Мөнхбаяр (Буудлага)

“Атланта-1996” - 1 хүрэл

Хүрэл - Д.Нармандах (Жүдо)

“Сидней-2000” /медаль хүртэж чадаагүй/

“Афин-2004”: 1 хүрэл

Хүрэл - Х.Цагаанбаатар (Жүдо)

“Бээжин-2008” - 2 алт, 2 мөнгө

Алт - Н.Түвшинбаяр (Жүдо)

Алт - Э.Бадар-Ууган (Бокс)

Мөнгө - О.Гүндэгмаа (Буудлага)

Мөнгө - П.Сэрдамба (Бокс)

“Лондон-2012” - 2 мөнгө, 3 хүрэл

Мөнгө - Н.Түвшинбаяр (Жүдо)

Мөнгө - Н.Төгсцогт (Бокс)

Хүрэл - С.Ням-Очир (Жүдо)

Хүрэл - У. Мөнх-Эрдэнэ (Бокс)

Хүрэл - С.Батцэцэг (Чөлөөт бөх)

“Рио-2016” - 1 мөнгө, 1 хүрэл

Мөнгө - Д.Сумьяа (Жүдо)

Хүрэл - Д.Отгондалай (Бокс)

“Токио-2020” - 1 мөнгө, 3 хүрэл

Мөнгө - Саид Моллай (Жүдо)

Хүрэл - М.Уранцэцэг (Жүдо)

Хүрэл - Ц.Цогтбаатар (Жүдо)

Хүрэл - Б.Болортуяа (Чөлөөт бөх)

“Парис-2024” - 1 мөнгө

Мөнгө - Б.Баасанхүү (Жүдо)

“Парис-2024” зуны 33 дугаар олимпын наадмын жүдо бөхийн эмэгтэйчүүдийн 48 кг жинд 2024 оны Ази тивийн аварга, Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний алтан медальт, Сүлд спорт хороо, Үндэсний шигшээ багийн тамирчин ОУХМ Б.Баасанхүү өрсөлдөж Монгол Улсын анхны бөгөөд цор ганц мөнгөн медалийг Парисын дэвжээнээс эх орондоо авчирсан.

Энэхүү олимпын наадмын эхний өдөр С зоонд Мальтийн Е.Катринатай учраа таарч цэвэр, хоёр дахь барилдаандаа Австрийн Кетрингийг цэвэр, хэсгийн аваргын төлөө Парагвайн Нарваез Габриелатай барилдаж ялсан. Улмаар зооны аваргын төлөө Испанийн Мартинез Абелендатай барилдаж нэмэлт цагт ялсан. Улмаар “Ханжоу-2022” Азийн наадмын аварга, “Доха-2023” дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний алтан медальт Цунадо Нацумитай олимпын наадмын алтан медалийн төлөө өрсөлдөж, жижигхэн алдааны улмаас ялагдаж олимпын наадмын мөнгөн медальтан болсон билээ.

Б.Баасанхүү олимпын мөнгөн медаль хүртсэн Монгол Улсын 12 дахь тамирчин, Монголын жүдо бөхийн түүхэн дэх 5 дахь мөнгө, түүнчлэн Монголын эмэгтэй жүдочдын олимпын мөнгөн медальтай 2 дахь бөх болсон билээ.

Харин Монголын параспортын баг тамирчид Паралимпын наадмаас 3 алт, 4 мөнгө, 2 хүрэл медаль хүртсэн амжилт үзүүлээд байгаа юм.

Тодруулбал, Анхдагч нь “Бээжин-2008” паралимпын аварга /байт харваа/, Хөдөлмөрийн баатар Д.Баатаржав билээ. “Рио-2016” паралимпын хүрэл медальт, “Токио-2020” паралимпын аварга, Парис-2024" паралимпын мөнгөн медальт /пауэрлифтинг/ гавьяат тамирчин Э.Содномпилжээ ийнхүү паралимпын алт, мөнгө, хүрэл медаль хүртсэн Монголын анхны тамирчин болоод байгаа юм. Мөн “Рио-2016” паралимпын хүрэл медальт /жүдо/ Б.Ууганхүү пара жүдогийн анхдагч медальтан билээ.

"Парис-2024" Зуны паралимпын 17 дугаар наадмаас 1 алт, 3 мөнгө, 4 шагналт байрт орсон амжилтаар Монгол Улс 57 дугаар байрт шалгарсан нь Монголдоо дээд амжилт болж бичигдээд байгаа юм.

“Парис-2024” паралимпын Монголын баг тамирчдын анхдагч амжилтуудыг сонирхуулж байна.

• Зуны паралимпын наадамд манай улсын тамирчид нийтдээ долоон удаа оролцоход энэ удаагийнх шиг өргөн бүрэлдэхүүнтэйгээр орсон удаагүй билээ. Парисын паралимпын наадамд спортын зургаан төрөлд 12 тамирчин эрх авч өрсөлдөж, тэднээс дөрөв нь медальд хүрсэн нь түүхэн амжилт болоод байна.
• Паралимпын эхний өдөр таеквондогийн эмэгтэйчүүдийн 52 кг жингийн К44 ангилалд тулалдсан У.Сүрэнжав аваргалсанаар паралимпын наадмын анхны алтан медальт монгол эмэгтэй тамирчин болов. Түүний хувьд ДАШТ-ээс мөнгө, “Ханжоу-2022” Азийн наадмаас медаль хүртсэн билээ.
• Удаах өдөр нь таеквондогийн эрэгтэйчүүдийн 63 кг жинд гавьяат тамирчин Г.Болор-Эрдэнэ мөнгөн медаль хүртсэнээр паралимпын мөнгөн медальт анхны монгол тамирчин болсон юм. Тэр ДАШТ-ээс таван алт, Ази тивээс таван алтан медальтай ба “Ханжоу-2022” Азийн наадмын аварга болсон тамирчин.
• “Парис-2024” паралимпын наадмын хөнгөн атлетикийн бөөрөнцөг түлхэлтийн F40 ангилалд Ц.Баттулга 11.9 метрийн шидэлтээр мөнгөн медаль хүртсэн нь мөн анхдагч амжилт. Тэрбээр өнгөрсөн жил “Ханжоу-2022” Азийн наадмаас хүрэл медаль хүртсэн.
• Паралимпын сүүлийн өдөр пауэрлифтингийн хэвтээ шахалтын 107 кг жинд өрсөлдсөн Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин Э.Содномпилжээ цээжнээс 248 кг-ыг шахсанаар мөнгөн медаль хүртлээ. Өмнө нь “Рио-2016”-гоос хүрэл, “Токио-2020”-гоос алтан медаль хүртсэн түүний медалийн цуглуулгад мөнгөн медаль нэмэгдэж паралимпын иж бүрдэл медальтай анхны монгол тамирчин болов.
• Усанд сэлэлтийн 50 болон 100 метрийн зайд уралдсан Х.Номуун паралимпын наадамд өрсөлдсөн Монголын баг тамирчдын бүх цаг үеийн хамгийн залуу оролцогч болов. Усанд сэлэлтийн 50 метрийн зайд долоо, 100 метрийн зайд зургаадугаар байрт хурдалж, улсынхаа дээд амжилтыг шинэчлэн тогтоосон юм.