Ж.ЗОЛЖАРГАЛ: ТӨРИЙН ӨМЧИТ КОМПАНИУДЫГ НЭЭЛТТЭЙ БОЛГОСНООР НҮҮРСНИЙ ХУЛГАЙГААС АНГИЖИРНА

УИХ-д Ж.Баярмаа, Г.Лувсанжамц, Б.Мөнхсоёл, Б.Уянга, Х.Баасанжаргал, Д.Цогтбаатар, С.Цэнгүүн, С.Эрдэнэболд гээд хууль эрхзүйч, хот төлөвлөлт, геологи, улстөр судлалын гээд яг мэргэжлийн, шийдэл гарц ярьж хэлэлцдэг хэдэн зөв, шижигнэсэн залуу гишүүд бий.

Тэдний нэг нь уул уурхайн салбарын төлөөлөл, инженер, УИХ-ын гишүүн Ж.Золжаргал юм. Тэрбээр “Нүүрс тойрсон нам-улс төр” сэдвээр сэтгүүлчидтэй уулзсан юм. Түүний хэлснийг хүргэе.

“Нүүрсний хулгай” гэх ойлголт нь төрийн өмчит компанийн нууц гэрээ, улс төрийн намын томилгоо, улс төрийн оролцоотой шууд холбоотой. Тэнд гэрээг нууцаар байгуулж, хямд үнээр зарж, ашиг хуваадаг тогтолцоо үүссэн..
Улстөрийн нам Төрийн өмчийн эзэн хийж байгаа нь төрөөс болон бусдын боломжийг хулгайлж буйн гол зүйл шалтгаан юм.

ХУЛГАЙГААС ЯАЖ СЭРГИЙЛЭХ ВЭ гэвэл хулгай хийгээд байгаа компаниудыг нээлттэй болгох хэрэгтэй.
Жишээ нь, өнөөдөр иргэд дээр байгаа “Эрдэнэс Тавантолгой” (ЭТТ) компанийн 18 хувийг ядаж 34 хувь болгох, үүний тулд нэмээд 16 хувийн хувьцааг дотоодын хөрөнгийн бирж дээр Монгол Улсын иргэдэд зориулж нэн яаралтай гаргаж өгмөөр байна.

Цаашид ирээдүйд дор хаяж 51 хувь болгож, ингэснээр нийтийн хувьцаатай, нээлттэй, удирдлагыг нь Засгийн газраас шууд томилдоггүй, ТУЗ-ийн хурал нь нээлттэй болдог, ийм компани болгож хувиргаснаар нүүрсний, төриййн хулгай буурна.

Өнөөдөр төрийн өмчийн 67 компани 26 их наяд төгрөгийн худалдан авалт, борлуулалт хийж байна. 67 гарын үсэг ийм их хөрөнгө мөнгийг шийдэж байна. Орон нутгийн өмчийн 350 дарга 3 их наяд, нийтдээ 29 их наяд төгрөгийг шийдэж байна. ЭНЭ ИХ МӨНГӨ ХААШАА ЯВЖ БАЙГАА ВЭ?

УИХ дээр хянадаггүй, хэлэлцдэггүй энэ их хөрөнгө мөнгийг хязгаарлах хэрэгтэй байна. Орон нутгийн нэг субьектын төсвиййн зарлага нь нийт улсын төсвийн 10 хувиас хэтэрч дээш гарвал хязгаарлах шаардлагатай эрх зүйн хувьд....

НҮҮРСНИЙ ТЭЭВЭР: МОНГОЛ ЖОЛООЧ НАР ХОХИРСООР БАЙХ УУ?

• Тээвэрт засвар, үйлчилгээгээ тооцоод ашиг олох боломжтой хамгийн бага буюу доод үнийн жишиг тарифыг тогтоох,
• Монгол болон Хятадын бүх худалдан авагч тээвэрлэлтээ нээлттэй зарлаж хийлгэх явдал хэмээн үзэж байна.
Нүүрсний том гэрээлэгч компаниуд өөрийн тээвэртэй боловч тэндээсээ ашиг олох зорилгогүй байдаг. Энэ нь өрсөлдөөнийг бий болгохгүй байгаа бөгөөд Монгол болон Хятадын бүх худалдан авагч тээвэрлэлтээ нээлттэй зарлаж хийлгэснээр олон талын тээвэр орж ирнэ. Ийм нөхцөлд том худалдан авагч компаниуд заавал өөрийн тээвэрлэгчтэй байх шаардлага эдийн засгийн хувьд байхгүй болох юм.
Ингэснээр Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээрх тээврийг монголчууд, монгол жолооч нар өөрсдөө хийх, шинэ машин худалдан авах зэргээр тээвэрт оруулсан хөрөнгөө нөхөх боломжтой болно гэсэн байр сууриа илэрхийлэв.

Б.Болд