Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн нэгтгэсэн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2023/06/16-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Улс төр-Эдийн засаг Нийгэм
Огноо
Унших
21 минут 40 секунд

Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн нэгтгэсэн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ

УИХ-ын пүрэв гарагийн үдээс хойших /2013.06.15/ нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд анхны хэлэлцүүлгийг хийв.

Анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Ж.Батсуурь танилцууллаа.

Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа, О.Цогтгэрэл, Д.Ганбат нар асуулт асуув. УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа, Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сан бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийг дэмжихэд зориулж дөнгөж 9.7 тэрбум төгрөгийн зээл олгожээ. 2022 онд гол нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийг хязгаарлах арга хэмжээ авах агуулга бүхий хууль баталсан ч бараа бүтээгдэхүүний үнэ буурахгүй, өссөөр байна. Энэ хуулийн хэрэгжилтийн үр дүн ямар байна вэ гэж асуусан. УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат, Засгийн газрын өр, авлагын талаар тодруулж, хүүхдийн мөнгийг хүсэлт гаргасанд нь биш, хүүхэд бүрд өгөх ёстой. Үүнд ямар зохицуулалт хийж байгааг лавласан.

Сангийн сайд Б.Жавхлан, ЖДҮ-ийг дэмжих зээлийн санд 2019 оноос хойш зузаатгал хийгдээгүй. Төсвөөс сангийн хөрөнгийг хангалттай бүрдүүлсэн гэж үзсэн учраас эргэн төлөлтөөрөө дараагийн зээлээ олгож байхаар шийдвэрлэсэн. Цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэгдүүлж, хүүхэд бүрт хүүхдийн мөнгийг олгож, өрхийн орлогыг бодитоор дэмжих зорилгоор энэ удаагийн төсвийн тодотголыг хийж байна. Төсвийн тодотголыг дагаж мөнгөний нийлүүлэлт нэмэгдэх, инфляцын өсөлтийг хязгаарлах арга хэмжээ авахыг Төсвийн байнгын хорооноос тогтоол гаргаж, Засгийн газарт үүрэг өгөх чиглэлтэй байна. Засгийн газар гадаад өр зээлийг нуруун дээрээ үүрч, төлөөд явж байна. Өнгөрсөн жилийн өдийд гадаад өрийн дарамтаас болж Монгол Улс дампуурлыг ирмэгт хүрсэн. Харин өнөөдөр энэ эрсдэлээс гарч чадсан. Өнгөрсөн хоёр жил 5.9 тэрбум ам.долларын өрийг төлсөн байна. Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг хэвээр хадгалж чадлаа. Мөн валютын өсөлтөөс хамаарсан инфляцын өсөлтийг барьж чадаж байна. Хүүхдийн мөнгийг хүүхэд бүрд өгнө. Гэхдээ хүүхдийн мөнгөө авах шаардлагагүй гэж үзсэн эцэг, эхийн сонголт нээлттэй. Хүүхдийн мөнгөнд 1.5 их наяд төгрөг зарцуулна. Хүүхдийн мөнгөний зарцуулалтаас зөвхөн ганцхан хувь нь татгалзвал 15 тэрбум төгрөг хэмнэгдэж, нэг сургууль барих хөрөнгө босно гэдгийг онцольё гэж хариуллаа.

Түүний дараа дээрх хуулийн төсөлтэй холбогдуулан зарчмын зөрүүтэй 26 саналын томьёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжлээ.

Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ.

Түүний дараа Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг хоёр дахь хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн Төсвийн байнгын хорооны санал дүгнэлтийг тус байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн танилцуулсан.

Үүний дараа УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгийн санал, дүгнэлтийг тус бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл танилцуулав.

Тэрбээр, өнөөдрийг хүртэл эрх баригчид инфляц өсч, иргэдийн цалин, орлого, тэтгэвэр үнэгүйдэж байгаагийн үндсэн шалтгааныг “оношилж” чадаагүй байгаа нь өргөн барьсан төсвийн тодотголоос тодорхой харагдаж байна. Зах зээл дэх мөнгөний нийлүүлэлт 2016 оны 2 дугаар улиралд 11 их наяд байсан бол өнөөдөр 30 их наяд болж, гурав дахин өсжээ. Гэтэл сүүлийн арав гаруй жилд манай дотоодын нийт бүтээгдэхүүн монгол төгрөгөөр өссөн дүнтэй харагдавч ам.доллароор 13-15 тэрбум төгрөгт эргэлдэж царцсан хэвээр л байна. Их наядын хөтөлбөрүүдийн үр дүн хангалтгүй байсныг олон зуун аж ахуйн нэгж хаалгаа барьж, ажилгүй, орлогогүй ядуусын эгнээ өргөжсөнөөс харж болно. Ид ажиллах насны залуучууд гадаад руу тэмүүлж, Монгол Улсын 3 иргэн тутмын 2 нь ажилгүй, орлогогүй байна гэдэг нь дэндүү харамсам үзүүлэлт. Төсвийн орлого их наяд давж өссөн нь тодотгол хийх нэгэн шалтгаан болохыг Засгийн газар тодотгожээ. Харамсалтай нь, энэ бол бодит өсөлт биш үнийн өсөлтийг дагаж “инфляцын татвар” нэмэгдсэн л үзэгдэл. Өөрөөр хэлбэл, импортоор оруулж ирдэг хүнс валютын ханшаас шалтгаалж үнэ нэмэгдэхэд НӨАТ болон бусад татварын хэмжээ өсч, “татварын хөөс” үүссэн гэдгийг тэд хэлэхгүй байна. УИХ дахь Ардчилсан намын гишүүд цалин тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэхийг огтхон ч эсэргүүцээгүй. Харин Засгийн газрын бодлого ихээхэн эрсдэл дагуулж буйг анхаарууллаа хэмээв.

АН-ын бүлгийн саналын дараа дээрх хуулийн төслийн талаар Төсвийн байнгын хорооноос гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын томъёоллоор санал хураалт явууллаа.

Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг гуравдахь хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ.

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн нэгтгэсэн төслүүдийг эцэслэн батлах бэлтгэл хангуулахаар Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд шилжүүллээ

Өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн нэгтгэсэн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, Улсын Их Хурлын тогтоолын төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг явууллаа.

Уг хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны танилцуулгыг УИХ-ын гишүүн, УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн танилцуулав.

Тэрбээр, Байнгын хорооны хуралдаанаар хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг явуулах үед Ажлын хэсгээс боловсруулсан тойрогт нэр дэвшигчдийн зурагт хуудсыг байрлуулсан нэгдсэн самбартай байх зарчмын зөрүүтэй саналын томьёолол дэмжигдсэнтэй холбогдуулан төслийн 42 дугаар зүйлийг бүхэлд нь өөрчлөн найруулж, 41 дүгээр зүйлийн зарим хэсгийг хасах, өөрчлөх, бэхэн тэмдэглэгээ хийхтэй холбогдох зарчмын зөрүүтэй саналын томьёолол дэмжигдсэнтэй холбогдуулан 66 дугаар зүйлийн 66.14 дэх хэсгийг хасах, нам, эвсэл нэр дэвшүүлэхдээ ардчилсан ёс, шударга ёсны зарчмыг баримталж, нийгмийн бүлгийн төлөөллийг харгалзах, нам, эвслээс жагсаалтаар нэр дэвшигчийн сонгуулийн сурталчилгааны нэгдсэн хэвлэмэл материал нь гурван хэвлэлийн хуудаснаас хэтрэхгүй байх, цахим орчин ашиглан сонгуулийн сурталчилгаа явуулах зардал энэ хуулийн 50.1-д заасны дагуу тогтоосон зардлын дээд хэмжээний 15 хувиас хэтрэхгүй байх, нам, эвсэл нэр дэвшүүлэхдээ намын гишүүн, дэмжигчээсээ мөнгөн болон мөнгөн бус хөрөнгө, үйлчилгээ, барьцаа, дэнчин авахыг хориглох зэрэг нийт 13 зарчмын зөрүүтэй санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн болно. Мөн Байнгын хорооны 2023 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн төслийн талаарх 10 дахь зарчмын зөрүүтэй саналын томьёолол болон төслийн 1 дүгээр зүйлийн 30 дахь заалт буюу 53 дугаар зүйлийн 53.4 дэх хэсгээр Байнгын хорооны эцсийн хэлэлцүүлгээр дахин хэлэлцүүлж томьёолох шаардлагатай гэж үзсэн бөгөөд тус асуудлыг Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгээр зохицуулаагүй тул Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлд заасан журмын дагуу 2023 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлж, батлуулсан дэгийн дагуу Ажлын хэсгээс боловсруулсан зарчмын зөрүүтэй 2 саналын томьёоллыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн болно гэв.

Түүний дараа УИХ-ын гишүүд Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан асуулт асууж, байр сууриа илэрхийллээ.

УИХ-ын гишүүн Д.Өнөрболор нэр дэвшигчдэд тавигдах шалгуур, жагсаалтыг эрэмбэлэхэд нам, эвсэлд тавигдах шаардлага нээлттэй байх ёстой хэмээв. УИХ-ын гишүүн Б.Баярсайхан, хүйсийн ялгаваралгүй хөгжих боломжийг бүрдүүлэхэд энэ удаагийн УИХ шинэчлэл хийгээсэй гэж хүсч байгаа тухай, УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд эмэгтэйчүүд парламентад олон байх нь төсвийн сахилга бат сайжрах, ардчиллын хөгжилд чухал ахиц дэвшил гарах тухай, УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалмаа, шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн төлөөллийг нэмэгдүүлэх талаар олон улсын байгууллагын зөвлөмж болон иргэд, олон нийтийн илэрхийлсэн санал бодлыг танилцуулж, байр сууриа илэрхийллээ.

УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, дэлхий нийтийн чиг хандлага, тогтвортой хөгжлийн зорилтод жендэрийн тэгш байдлыг хангахад анхаарал хандуулж байна. Энэ бол ирж яваа цагийн өнгө юм. Технологийн хувьсгал зөөлөн ур чадварыг шаардаж байна. Тиймээс 40-160 сая эмэгтэйчүүдийн ажлын нөхцөл байдал өөрчлөгдөж, эмэгтэйчүүд шийдвэр гаргах түвшинд олноороо ажиллана гэсэн судалгаа байна. Ардчилал, хүний эрхийн тухай ойлголт бол ерөөс жендэрийн тэгш байдлыг хангах тухай юм. УИХ дахь намын бүлгүүдийн ойлголцол, зөвшилцлийн үндсэн дээр УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг эрхэмлэж байна. Мөн дэвшилтэд үзэл санааг дэмжиж байгаа бүх гишүүддээ талархаж байна гэв.

УИХ-ын гишүүд байр сууриа илэрхийлсний дараа Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн нэгтгэсэн төслийн талаарх зарчмын зөрүүтэй саналыг томъёоллоор санал хураалт явуулж, уг хуулийн төслүүдийг эцэслэн батлуулах бэлтгэл хангуулахаар Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд шилжүүллээ.

Түүний дараа “Тогтоолын хавсралтыг шинэчлэн батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцлээ. Шадар сайд бөгөөд Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатар тогтоолын төслийн талаар танилцуулав. Тэрбээр, Монгол Улсын Их хурлын 2022 оны 23 дугаар тогтоолоор Монгол Улсыг 2021-2025 онд хөгжүүлэх 5 жилийн үндсэн чиглэлийг тус тогтоолын 2 дугаар хавсралтаар 2021-2025 оны хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөрийг баталсан. Короновируст цар тахлын нөлөөгөөр эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндэрсэн учраас тус тогтоолд тусгагдсан төсөл арга хэмжээнүүдийн хэрэгжилт удааширч, санхүүжилт саатах зэрэг хүндрэл үүссэн тул шинэчлэн боловсруулж, Хөгжлийн бодлого төлөвлөлт, түүний удирдлагын тухай хуулийн заалтыг үндэслэн хөтөлбөрт өөрчлөлт оруулах төслийг жилийн өмнө өргөн барьжээ. Гэвч хэлэлцэгдээгүй өдий хүрсэн учраас тогтоолын төслийг өргөн барих үеийн нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн учраас уг тогтоолын төслийг шинэчлэх болсон зорилго ач холбогдолгүй болохыг анхаарч үзэхийг хүсэв.

Төслийн талаарх Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтыг УИХ-ын гишүүн Д.Өнөрболор танилцууллаа. Тэрбээр танилцуулгадаа, Эдийн засгийн байнгын хорооны дээрх тогтоолын төслийн үзэл баримтлалыг дэмжих боломжгүй гэсэн санал, дүгнэлтийг хэлэлцэж өгөхийг хүсэв. Нэгдсэн хуралдаанаар тус тогтоолын төслийг хэлэлцэх шаардлагагүй гэсэн Байнгын хорооны санал дэмжигдэж, тогтоолын төслийг буцаах тухай УИХ-ын тогтоол батлагдсанд тооцов.

“Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлттэй холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл батлагдлаа

“Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлттэй холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явууллаа. Төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулсан талаарх Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл танилцуулсан.

Тэрбээр, “Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлттэй холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг боловсруулан хэлэлцүүлж, нэгдсэн хуралдаанд дараах байдлаар танилцуулж байна.

1.2023 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр баталсан Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлтөд хууль тогтоомжийг нийцүүлэх хуваарийг нэгдүгээр хавсралтаар, хавсралтад дурдсан хугацаанд багтаан холбогдох хууль тогтоомжийн төслийг боловсруулан Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж, батлуулах ажлыг зохион байгуулахыг Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд даалгах;

2.Монгол Улсын Их Хурлын 2024 оны ээлжит сонгуулийн дүнгээр байгуулагдах Улсын Их Хурлын үйл ажиллагааг хэвийн явуулах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд шаардлагатай арга хэмжээг авч ажиллахыг Монгол Улсын Засгийн газарт даалгаж, уг арга хэмжээний хүрээнд хийх ажлын төлөвлөгөө гаргах, хэрэгжилтэд хяналт тавих үүрэг бүхий ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнийг хоёрдугаар хавсралтаар батлах;

3.Улсын Их Хурлын үйл ажиллагаатай холбоотой дүрэм, журам, эрх зүйн бусад актыг боловсронгуй болгох арга хэмжээ авч ажиллахыг Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газарт даалгах.

Байнгын хорооны хуралдаанаар тогтоолын төслийг хэлэлцэх үед Улсын Их Хурлын гишүүдээс асуулт, санал гараагүй бөгөөд Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх “Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлттэй холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулж, батлуулах нь зүйтэй гэж үзсэн болно гэв.

Тус тогтоолын төслийг анхны хэлэлцүүлгээр нь батлах горимын саналыг олонх дэмжсэн учраас “Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлттэй холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл батлагдлаа.

Хянан шалгах түр хорооны явцын тайланг сонсож, түр хороог татан буусанд тооцов

Хүний эмийн чанар, хуурамч болон стандарт бус эмийн үйлдвэрлэл, нийлүүлэлтийн асуудлаар Монгол Улсын эмийн хяналт шалгалтыг сайжруулах, хяналт шалгалтын үйл ажиллагааг үр дүнтэй болгох талаарх Хянан шалгах түр хорооны ажлын тайланг УИХ-ын гишүүн Н.Учрал танилцуулснаар Түр хороог татан буусанд тооцов.

Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг явууллаа. Төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулсан тухай Хууль зүйн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр танилцуулсан юм.

Түүний дараа эдгээр хуулиудын төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг эцэслэн батлах үе шаттай нэгтгэн батлах горимын санал дэмжигдсэн тул эцэслэн батлах бэлтгэл хангуулахаар Хууль зүйн байнгын хороонд шилжүүллээ.

Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн

гурав дахь хэлэлцүүлгийг хийлээ

Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг явууллаа. Энэхүү хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн тухай Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг тус байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн танилцуулав.

Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан асуулт асуух гишүүн байсангүй бөгөөд мөн зарчмын зөрүүтэй санал гаргаагүй тул Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийг эцэслэн батлах бэлтгэл хангуулахаар Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ.

Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийн гуравдахь хэлэлцүүлгийг хийв. Хуулийн төслүүдийг гуравдахь хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн тухай Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг мөн байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн танилцуулав.

Тэрбээр, төслийн эцсийн хувилбараар Монгол Улсын 2023 оны нэгдсэн төсвийн нийт орлогыг 20 их наяд 781.9 тэрбум төгрөг буюу дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 34.5 хувь, нийт зарлагыг 22 их наяд 371.4 тэрбум төгрөг дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 37.2 хувь, нэгдсэн төсвийн нийт тэнцвэржүүлсэн тэнцлийн алдагдлыг нэг их наяд 589.5 тэрбум төгрөг буюу дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 2.6 хувьтай тэнцүү байхаар тооцсон талаар танилцуулж, Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг үндэслэн төслийн 4 дэх хэлэлцүүлгийг хийж өгөхийг хүсэв.

Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2023 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг дөрөвдэх хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ.

Өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаан Хууль баталсантай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай тогтоолын төслийг анхны хэлэлцүүлгийг хийснээр өндөрлөлөө.

Төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулсан тухай Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг тус байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн танилцуулав.

Тэрбээр, Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тодотгол хийхтэй холбогдуулан үнийн өсөлтөөс сэргийлэх, инфляцыг тогтворжуулах, бууруулах чиглэлээр төсөв мөнгөний бодлогын тохиргоог тухай бүр авч хэрэгжүүлэх, хүнсний бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлтийг харгалзан татварын уян хатан бодлого боловсруулах, төрийн албан хаагчийн цалин хөлс, албан тушаалын цалингийн сүлжээг зохицуулж байгаа хууль тогтоомжийг Төрийн албаны тухай хуулийн 4.7 дахь хэсэгт нийцүүлэн 2025 оны 1 сарын 1-ны өдрөөс өмнө өөрчлөх саналыг боловсруулж, шийдвэрлүүлэх асуудлуудыг тус тус Засгийн газарт даалгахаар УИХ-ын тогтоолын төсөлд тусгасан байна гэв.

Хууль баталсантай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай тогтоолын төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ гэж УИХ-ын Хэвлэл, мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээллээ.

ТБХ:Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тодотголын гурав дахь хэлэлцүүлгийг хийлээ
ТБХ:Монгол Улсын 2023 оны төсвийн тодотголын гурав дахь хэлэлцүүлгийг хийлээ
 
Өнөөдөр: Олон улсын банкны өдөр болон Дэлхийн ХДХВ/ДОХ-той тэмцэх өдөр тохиож байна
Өнөөдөр: Олон улсын банкны өдөр болон Дэлхийн ХДХВ/ДОХ-той тэмцэх өдөр тохиож байна
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2023/06/16-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Өнөөдөр: Олон улсын банкны өдөр болон Дэлхийн ХДХВ/ДОХ-той тэмцэх өдөр тохиож байна

Өнөөдөр: Олон улсын банкны өдөр болон Дэлхийн ХДХВ/ДОХ-той тэмцэх өдөр тохиож байна

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Улаанбаатарт өдөртөө 22-24 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 22-24 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Европт томуугийн шинэ төрлийн вирус дэгджээ

Европт томуугийн шинэ төрлийн вирус дэгджээ

“Богдхан уулын хишиг барилдаан”-д улсын заан С.Сүхбат түрүүллээ

“Богдхан уулын хишиг барилдаан”-д улсын заан С.Сүхбат түрүүллээ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Итали Улсад төрийн айлчлал хийхээр мордлоо

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Итали Улсад төрийн айлчлал хийхээр мордлоо

Улаанбаатарт өдөртөө 18 хэм хүйтэн

Улаанбаатарт өдөртөө 18 хэм хүйтэн

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчийн аюулгүй байдлыг хангах түр хамгаалах байрны стандартыг баталлаа

Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчийн аюулгүй байдлыг хангах түр хамгаалах байрны стандартыг баталлаа

Улаанбаатарт өдөртөө 11 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 11 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Монголын радиогийн нэрт сэтгүүлч, зохиолч яруу найрагч Базарын Цэдэндамба

Монголын радиогийн нэрт сэтгүүлч, зохиолч яруу найрагч Базарын Цэдэндамба

“Өвлийн идэш-2025” өргөтгөсөн худалдаа зохион байгуулж байна

“Өвлийн идэш-2025” өргөтгөсөн худалдаа зохион байгуулж байна

МОНЦАМЭ агентлаг мэдээ мэдээллээ солонгос хэлээр түгээнэ

МОНЦАМЭ агентлаг мэдээ мэдээллээ солонгос хэлээр түгээнэ

Монгол Улсыг төлөөлж “Physical Asia” шоу нэвтрүүлэгт оролцсон баг тамирчидтай хамтран ажиллахаар боллоо

Монгол Улсыг төлөөлж “Physical Asia” шоу нэвтрүүлэгт оролцсон баг тамирчидтай хамтран ажиллахаар боллоо

МЖБХ-ны ерөнхийлөгч Х.Баттулга ОУЖБХ-ны Удирдах зөвлөлд уригдан ажиллахаар боллоо

МЖБХ-ны ерөнхийлөгч Х.Баттулга ОУЖБХ-ны Удирдах зөвлөлд уригдан ажиллахаар боллоо

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Гэгээн Ширээт Улсад төрийн айлчлал хийнэ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Гэгээн Ширээт Улсад төрийн айлчлал хийнэ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Итали Улсад төрийн айлчлал хийнэ

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Итали Улсад төрийн айлчлал хийнэ

ТББХ: Л.Өлзийсайханыг УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар томилохыг дэмжлээ

ТББХ: Л.Өлзийсайханыг УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар томилохыг дэмжлээ

Улсын хэмжээнд 1138 ор дэлгэн ажиллуулж байна

Улсын хэмжээнд 1138 ор дэлгэн ажиллуулж байна

Улаанбаатар метро төслийн бүтээн байгуулалтыг 2026 онд эхлүүлнэ

Улаанбаатар метро төслийн бүтээн байгуулалтыг 2026 онд эхлүүлнэ

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

“Монголын зөгийн бал-2025” форум болно

“Монголын зөгийн бал-2025” форум болно

Улаанбаатарт өдөртөө 6 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 6 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

“Монголын өдөр” хөрөнгө оруулалтын форум шинэ боломжуудыг онцлов

“Монголын өдөр” хөрөнгө оруулалтын форум шинэ боломжуудыг онцлов

Шадар сайд Х.Ганхуяг Япон Улсын Эдийн засаг, аж үйлдвэрийн дэд сайд Кенжи Ямадатай албан уулзалт хийв

Шадар сайд Х.Ганхуяг Япон Улсын Эдийн засаг, аж үйлдвэрийн дэд сайд Кенжи Ямадатай албан уулзалт хийв

“Олон нийтийн сүлжээний бодлого, эрх зүйн зохицуулалт” судалгааны үр дүн, цаашдын чиг хандлагын талаар хэлэлцүүлэг болно

“Олон нийтийн сүлжээний бодлого, эрх зүйн зохицуулалт” судалгааны үр дүн, цаашдын чиг хандлагын талаар хэлэлцүүлэг болно

Голомт банк Японы хөрөнгийн зах зээлд Самурай бонд амжилттай гаргалаа

Голомт банк Японы хөрөнгийн зах зээлд Самурай бонд амжилттай гаргалаа

Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк төсөлд хамтран ажиллах талаар санал солилцлоо

Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк төсөлд хамтран ажиллах талаар санал солилцлоо

Улаанбаатарт өдөртөө 4-6 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 4-6 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

“Оюу толгой” компанийн Гүйцэтгэх захирлаар С.Мөнхсүхийг томиллоо

“Оюу толгой” компанийн Гүйцэтгэх захирлаар С.Мөнхсүхийг томиллоо

Монгол, Японы төр, хувийн хэвшлийн XII зөвлөлдөх уулзалт болж байна

Монгол, Японы төр, хувийн хэвшлийн XII зөвлөлдөх уулзалт болж байна

“Загасны Дулмаа” хэмээн олноо алдаршсан академич Аюурын Дулмаад Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

“Загасны Дулмаа” хэмээн олноо алдаршсан академич Аюурын Дулмаад Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

Хөлбөмбөгийн ДАШТ-ий сугалаа шинэ журмаар явагдана

Хөлбөмбөгийн ДАШТ-ий сугалаа шинэ журмаар явагдана

Анхдугаар Үндсэн хуулийг баталж, Бүгд Найрамдах Улс тунхагласан өдрийг тохиолдуулан УИХ-ын дарга Н.Учрал мэндчилгээ дэвшүүлэв

Анхдугаар Үндсэн хуулийг баталж, Бүгд Найрамдах Улс тунхагласан өдрийг тохиолдуулан УИХ-ын дарга Н.Учрал мэндчилгээ дэвшүүлэв

Улаанбаатарт өдөртөө 12 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 12 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Г.Занданшатар: Засгийн газрын нөөц хөрөнгөөс эмч, эмнэлгийн ажилтнуудын илүү цагийн урамшуулалд 1 тэрбум төгрөг гаргана

Г.Занданшатар: Засгийн газрын нөөц хөрөнгөөс эмч, эмнэлгийн ажилтнуудын илүү цагийн урамшуулалд 1 тэрбум төгрөг гаргана

УИХ: Сайдад нэр дэвшигч нарыг танилцуулав

УИХ: Сайдад нэр дэвшигч нарыг танилцуулав

Ази тивийн боксчид 2026 онд Улаанбаатарын ринг дээр шилдгүүдээ тодруулна

Ази тивийн боксчид 2026 онд Улаанбаатарын ринг дээр шилдгүүдээ тодруулна

”Багахангай-Хөшигийн хөндий“ төмөр замын төслийн дараагийн шатны санхүүжилтийг олгохоор боллоо

”Багахангай-Хөшигийн хөндий“ төмөр замын төслийн дараагийн шатны санхүүжилтийг олгохоор боллоо

Монгол Улс төв Азийн бүс нутгийн хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэх санаачилгад нэгдлээ

Монгол Улс төв Азийн бүс нутгийн хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэх санаачилгад нэгдлээ

Трампын төлөвлөгөөний заалтуудыг 19 болгож хасжээ

Трампын төлөвлөгөөний заалтуудыг 19 болгож хасжээ

БНХАУ, АНУ-ын удирдагчид утсаар ярьжээ

БНХАУ, АНУ-ын удирдагчид утсаар ярьжээ

Ардын багш Сэндэнжавын Дуламд Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

Ардын багш Сэндэнжавын Дуламд Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан боллоо

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан боллоо

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

Өнөөдөр: “Монгол орны байгаль орчны тулгамдсан асуудлууд” сургалт болно

Өнөөдөр: “Монгол орны байгаль орчны тулгамдсан асуудлууд” сургалт болно

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Улаанбаатарт өдөртөө 6-8 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 6-8 хэм хүйтэн байна

Оросын эмэгтэй шатарчид гурав дахь удаагаа багийн ДАШТ-д түрүүллээ

Оросын эмэгтэй шатарчид гурав дахь удаагаа багийн ДАШТ-д түрүүллээ

Мөрийтэй тоглоомын 1015 хаягийг Монголоос хандах боломжгүй болгожээ

Мөрийтэй тоглоомын 1015 хаягийг Монголоос хандах боломжгүй болгожээ

УИХ: Өнөөдөр хуралдах намын бүлэг, ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах намын бүлэг, ажлын хэсгүүд

Сурагчдын өвлийн амралтыг 14 хоногийн өмнө эхлүүлэх саналыг ЭМЯ гаргаж Боловсролын яаманд хүргүүлжээ

Сурагчдын өвлийн амралтыг 14 хоногийн өмнө эхлүүлэх саналыг ЭМЯ гаргаж Боловсролын яаманд хүргүүлжээ

Өнөөдөр: Монголын блокчэйн, крипто зах зээлийн Ulaanbaatar Blockchain долоо хоногийг эхлүүлнэ.

Өнөөдөр: Монголын блокчэйн, крипто зах зээлийн Ulaanbaatar Blockchain долоо хоногийг эхлүүлнэ.

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Улаанбаатарт өдөртөө 9-11 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 9-11 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Хоошёорюү С.Бямбасүрэнг 4 дэх удаагаа давж Аонишики Кюүшюү башёд түрүүллээ

Хоошёорюү С.Бямбасүрэнг 4 дэх удаагаа давж Аонишики Кюүшюү башёд түрүүллээ

Улаанбаатар өдөртөө хүйтэрч 8-10 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатар өдөртөө хүйтэрч 8-10 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Ооносато, Хоошёорюү, Аонишики нар 11 даваатай башёг тэргүүлж явна

Ооносато, Хоошёорюү, Аонишики нар 11 даваатай башёг тэргүүлж явна

“Мөнх тэнгэрийн бичиг-2025” монгол уран бичлэгийн шилдгүүд тодорлоо

“Мөнх тэнгэрийн бичиг-2025” монгол уран бичлэгийн шилдгүүд тодорлоо

МУГТ Э.Цэндбаатар өрсөлдөгчөө ялж, “Монгол бахархлын өдөр”-ийн бэлэг барилаа

МУГТ Э.Цэндбаатар өрсөлдөгчөө ялж, “Монгол бахархлын өдөр”-ийн бэлэг барилаа

Д.Трамп: Эцсийн хугацаа бол 11 дүгээр сарын 27

Д.Трамп: Эцсийн хугацаа бол 11 дүгээр сарын 27

Улсын арслан Э.Батмагнай “Чингис хаан” цом хүртлээ

Улсын арслан Э.Батмагнай “Чингис хаан” цом хүртлээ

Улаанбаатар өдөртөө 0-2 хэм хүйтэн байна.

Улаанбаатар өдөртөө 0-2 хэм хүйтэн байна.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Ооносато, Хоошёорюү нар 11 даваатай башёг тэргүүлж явна

Ооносато, Хоошёорюү нар 11 даваатай башёг тэргүүлж явна

Тэргүүн зэргийн “Чингис хаан” одонг академич С.Нарангэрэлд хүртээлээ

Тэргүүн зэргийн “Чингис хаан” одонг академич С.Нарангэрэлд хүртээлээ

ӨНӨӨДӨР: “Мөнх тэнгэрийн бичиг-2025” олон улсын уран бичлэгийн үзэсгэлэнг нээнэ

ӨНӨӨДӨР: “Мөнх тэнгэрийн бичиг-2025” олон улсын уран бичлэгийн үзэсгэлэнг нээнэ

Улаанбаатарт өдөртөө 3 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 3 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Ооносато, Хоошёорюү, Аонишики нар 10 даваатай башёг тэргүүлж явна

Ооносато, Хоошёорюү, Аонишики нар 10 даваатай башёг тэргүүлж явна

Аравдугаар сард 11 улсын 240 иргэнийг албадан гаргав

Аравдугаар сард 11 улсын 240 иргэнийг албадан гаргав

Жакарта дэлхийн хамгийн том хот болжээ

Жакарта дэлхийн хамгийн том хот болжээ

БНСУ-д визгүй зорчих, чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулах асуудлаар санал солилцлоо

БНСУ-д визгүй зорчих, чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулах асуудлаар санал солилцлоо

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

Улаанбаатарт өдөртөө 3 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 3 хэм хүйтэн байна

ӨНӨӨДӨР: “Б.Ринчен судлал” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал болно

ӨНӨӨДӨР: “Б.Ринчен судлал” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал болно

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Хятадад экспортлох нүүрсний хэмжээг 100 сая тоннд хүргэх санал тавилаа

Хятадад экспортлох нүүрсний хэмжээг 100 сая тоннд хүргэх санал тавилаа

Нийслэлийн төсвийн төслийн талаар хэлэлцлээ

Нийслэлийн төсвийн төслийн талаар хэлэлцлээ

НӨАТ-ын урамшууллын сугалааны азтан тодорлоо

НӨАТ-ын урамшууллын сугалааны азтан тодорлоо

Ооносато, Аонишики нар унаснаар Хоошёорюүд боломж гарлаа

Ооносато, Аонишики нар унаснаар Хоошёорюүд боломж гарлаа

“Хүнсний хувьсгал”-ын дүнд 53 үйлдвэр ашиглалтад орж, 1,000 гаруй хүнсний бүтээгдэхүүн шинээр үйлдвэрлэж байна

“Хүнсний хувьсгал”-ын дүнд 53 үйлдвэр ашиглалтад орж, 1,000 гаруй хүнсний бүтээгдэхүүн шинээр үйлдвэрлэж байна

“Чингис хаан“ ОУНБ руу явдаг ШҮ:4 чиглэлийн цагийн хуваарьт өөрчлөлт орлоо

“Чингис хаан“ ОУНБ руу явдаг ШҮ:4 чиглэлийн цагийн хуваарьт өөрчлөлт орлоо

“Сибирийн хүч-2” төсөлд дэмжлэг үзүүлэх ажлын хэсэг байгуулна

“Сибирийн хүч-2” төсөлд дэмжлэг үзүүлэх ажлын хэсэг байгуулна

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путинд бараалхжээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путинд бараалхжээ

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

Улаанбаатарт өдөртөө 7 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 7 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Их аварга Ооносато унаснаар Аонишикитэй адил 9 даваатай болов

Их аварга Ооносато унаснаар Аонишикитэй адил 9 даваатай болов

Ахмад настны урт хугацааны тусламжийн тогтолцоог бүрдүүлнэ

Ахмад настны урт хугацааны тусламжийн тогтолцоог бүрдүүлнэ

Бүх шатны сургуульд гардан тулаан, өөрийгөө хамгаалах хичээл заах санаачилгыг дэмжинэ

Бүх шатны сургуульд гардан тулаан, өөрийгөө хамгаалах хичээл заах санаачилгыг дэмжинэ