Авлигатай тэмцэх 5Ш ажиллагааны хүрээнд хийгдсэн “Шил” ажиллагааны хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл сонсож, хууль, тогтоолын төслийг эцэслэн баталлаа
 
Ангилал
Нийгэм Бусад
Огноо
Унших
21 минут 22 секунд

Авлигатай тэмцэх 5Ш ажиллагааны хүрээнд хийгдсэн “Шил” ажиллагааны хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл сонсож, хууль, тогтоолын төслийг эцэслэн баталлаа

Улсын Их Хурлын 2024 оны намрын ээлжит чуулганы (2024.12.27) хуралдаанаар Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн талаарх төсөл санаачлагчийн илтгэл болон Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, хариулт авсан юм.

Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Галбадрах төслийг зарчмын хувьд дэмжиж байгаагаа илэрхийлээд хот байгуулахтай холбоотой эрх зүйн орчныг бүрдүүлсэн эсэх, Хархорум хотын байгуулалтад аялал жуулчллын чиглэлийг хэрхэн тодотгосон талаар тодруулсан. Анх удаа хотыг төлөвлөж, байгуулахаар санаачилсан гэдгийг онцлоод Хархорум хотын захиргааг байгуулсан талаар мэдээллийг өгсөн. Тус захиргаанаас өнгөрсөн хугацаанд олон улсын нээлттэй сонгон шалгаруулалт зарлахад архитектур, хот төлөвлөлтийн олон улсын компаниуд саналууд ирүүлсэн хэмээн Монгол Улсын сайд Н.Учрал хариуллаа. Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр бүтээн байгуулалтыг өрнүүлэхээр тооцож, Гаалийн тарифын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах, хөрөнгө оруулалт хийх тохиолдолд татваруудаас чөлөөлдөг, хойшлуулдаг энэ эрх зүйн орчныг нь бүрдүүлэх юм байна. Хархорин нь Их Монгол Улсын нийслэл байсан төдийгүй олон улсын худалдааны зангилаа төв байсныг тэрбээр дурдаад, Орхоны хөндийд одоо ч гэсэн жилд 40-50 мянган жуулчин очдог учраас хот байгуулахдаа эдгээрийг тооцсон болохыг тайлбарласан. Түүнчлэн Их Монгол Улсын нийслэлийн туурийг сэргээж, музей хэлбэрээр ажиллуулах, монгол залуусын виртуал орчинд бүтээсэн эртний Хархорум хотыг олон улсад сурталчлах боломжтой хэмээн үзснийг тэрбээр хариултдаа дурдсан. Шинэ хот байгуулах санхүүжилтийн талаар тодруулахад “Нэн тэргүүнд дэд бүтцийг нь шийдэх шаардлагатай. Улс, орон нутгийн төсөв, гадаад, дотоодын санхүүжилтээр дэд бүтцийг нь бүтээн байгуулахаар төлөвлөөд, ажиллаж байна. Тийм учраас энэ хуулийн төслийг дагалдуулаад хууль, тогтоолын төслүүдийг өргөн мэдүүлсэн. Эдгээр нь батлагдвал Хархорин хот бие даасан статустай болоод, Захирагчтай болоод бүтээн байгуулалтын ажлууд эхэлнэ” гэж Н.Учрал сайд хариулсан. Хот байгуулах мэргэжил ашиглалтын өмнөх захиргааг яаралтай байгуулж, ажилд нь оруулах нь зүйтэй гэдэг байр суурийг А.Ганбаатар гишүүн илэрхийлээд, төмөр зам, агаарын тээвэр, хурдны зам, метро, хурдны галт тэрэг зэргийг байгуулах, мөн засаг, захиргааны байгууллагуудаа төвхөнүүлж, сургууль, эмнэлэг, соёл, спортын байгууламжуудаа байгуулчихвал хүмүүс аяндаа шилжин суурьшиж, төвлөрөл бий болно хэмээсэн.

Орхоны хөндий нь түүхийн арвин баялаг дурсгалтай төдийгүй байгалийн өвөрмөц сайхан тогтоц, нүүдлийн соёл иргэншлийн цөм, архелоги антропологийн дурсгал ихтэй өлгий нутаг гэдгийг Ж.Баярмаа гишүүн дурдаад, бүтээн байгуулалт өрнүүлэхдээ архелоги, антропологийн судалгааг хамт хийсэн эсэхийг лавлав. Ажлын хэсгээс хариулахдаа “Газар доор нь монгол угсаатны 5 нь нийслэлийн туурь байгаа учраас 2004 онд Орхоны хөндийг ЮНЕСКО дэлхийн соёлын өвд бүртгэсэн. Хархорум хотыг барих газрын байршил нь ЮНЕСКО-д бүртгэгдсэн дэлхийн соёлын өвийн газар дээрээ давхцаж болохгүй учраас хот байгуулахад тохиромжтой, зэрэгцээ 183 га газрыг Засгийн газар тусгай хэрэгцээнд авсан” гэв. Түүнчлэн хот бүхэлдээ төлөвлөгдсөн байх учраас энэ дагуух хөрөнгө оруулалт, түүнийг дагасан газар олголтын шийдвэр гаргах болно гэдгийг ажлын хэсэг тайлбарлав. Хархорум хотын хөгжлийн бүтээн байгуулалтын хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх шаардлагатай гэдэг байр суурийг С.Эрдэнэболд гишүүн илэрхийлээд энэ чиглэлээр ямар төлөвлөгөөтэй байгааг тодруулсан. Хот төлөвлөлтийн нарийвчилсан стратегийг боловсруулж, дэд бүтцийг орчин үеийн дэвшилтэт технологийн дагуу бүтээн байгуулах, ногоон байгууламжийг тэргүүн эгнээнд тооцож, төлөвлөдөг, иргэдийн оролцоог хангах зэрэг хотыг сэргээх олон улсын жишиг байдгийг Н.Учрал сайд дурдаад “Хархорум хот анх 1220 онд байгуулагдсан. Тухайн орчин нь газарзүйн байршил, цаг уур, орчин нөхцөл, байгалийн хувьд нэн таатай, даацын хувьд хангалттай учраас хот байхад зөв байршилтай. Тэр ч утгаараа хотыг сэргээн байгуулахдаа түүхэн дурсгалт газрыг нь сэргээж, орчин үед нийцүүлэх нь чухал гэж харж байна. Тийм ч учраас Хархорум хотын тэргүүлэх чиглэл нь түүхэн аялал жуулчлал байж, бүтээн байгуулалтыг үүнд чиглүүлэн, брэндинг бүрдүүлж, дэлхийд таниулах ёстой гэж үзсэн” гэв. Б.Батбаатар гишүүнийн тодруулсны дагуу өнөөдрийг хүртэлх ажлуудын талаар ажлын хэсгээс мэдээлэл өгөв. Урьдчилсан ТЭЗҮ-ийг боловсруулсан бөгөөд 26.4 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж байж 500 мянган хүн амьдрах хот болох боломжтой, үүний 70 хувийг хувийн хэвшлээр гүйцэтгүүлэхээр төр-хувийн хэвшлийн түншлэлээр хийх шаардлагатай ажлуудыг ч тодорхойлсон байгаа гэв. Хархорум хотын бүтээн байгуулалт хөгжлийг дэмжих чиглэлээр Засгийн газрын санаачилгын үр дүнд Турк Улс түүх, археологийн олдворыг сэргээх төсөл дээр хамтрах, Арабын улсууд Хархорум хотын эрчим хүч, инженерийн дэд бүтцийн чиглэлээр хамтран ажиллах, Австрали Улс цэвэр усны шугам, хоолой, ногоон байгууламж, сэргээгдэх эрчим хүчний төслийг хамтран хэрэгжүүлэх, Болгар Улс орон сууцын төслүүд дээр ажиллах, БНХАУ хотын ногоон байгууламж, сэргээгдэх эрчим хүчний төслийг хамтарч хэрэгжүүлэх, ОХУ барилгын материалын үйлдвэрлэл, дэд бүтцийн төсөл дээр, БНСУ Хархорум хотын түүх археологийн олдворыг олон нийтэд таниулах дээр хамтарч ажиллах саналуудаа илэрхийлээд байгаа талаар Н.Учрал сайд мэдээлэл өгөв. Олон улсын хөрөнгө оруулалт татах том төсөл учраас хууль гаргах нь чухал байгааг тайлбарлаад, Ерөнхийлөгчийн институц, гүйцэтгэх засаглал хөрөнгө оруулалтыг татах ажлуудыг хийнэ гэлээ. Үргэлжлүүлэн Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Хосбаяр, П.Ганзориг, Д.Жаргалсайхан, Г.Лувсанжамц, Ц.Сандаг-Очир нар асуулт асууж, Сангийн сайд, Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга болон Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга, ажлын хэсгийн гишүүдээс хариулт авсны дараа А.Ундраа, С.Эрдэнэболд нарын гишүүд үг хэлсэн. Орхоны хөндий нь эртний Их Монгол Улсын нийслэл төдийгүй түүнээс өмнөх олон мянган жилийн туршид хэд хэдэн эзэнт гүрний нийслэл байрлаж асан түүхт газар нутаг гэдэг утгаараа шинэ нийслэлээ төвхнүүлэх нь Монгол Улсын хувьд стратегийн чухал ач холбогдолтой, улсын хөгжлийн нэгэн түлхүүр гэж үзэж буйгаа А.Ундраа гишүүн илэрхийлээд хэлэлцүүлгийн явцад хууль хоорондын нийцлийг хангах чиглэлээр чамбай ажиллах шаардлагатай гээд, төслийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн. Энэхүү төсөл нь монголчуудын үндэсний эв нэгдэл, оюун санааны дархлааг хатамжлан баталгаажуулах үйл хэрэг хэмээн С.Эрдэнэболд гишүүн онцлон тодотгоод төслийг амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд бие даасан зохицуулалт бүхий эрх зүйн гаргалгаатай хуулийн төслийг боловсруулж, өргөн мэдүүлэх, ард түмний дунд санал асуулгыг явуулж угсаатны зүй, гүн ухаан, монголчуудын өвөрмөц онцлог, түүх соёл, өнөөгийн технологи гээд олон талыг нэгэн зэрэг агуулсан мэдлэгийн иж бүрдлээр энэ хотыг стратегийг тодорхойлох, 2030 оноос цааших хүн төрөлхтний өмнө тулгарах асуудлуудад шинэ хот бэлтгэлтэй байх буюу дасан зохицох чадвартай, ногоон, сэргээгдэх эрчим хүчинд суурилсан байх ёстой гэдэг саналуудыг илэрхийлсэн.

Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан, шинэ Хархорум хотыг байгуулах ажил ийнхүү хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэснээр гараагаа эхлүүлж буйг тэмдэглээд Улсын Их Хурлын зүгээс онцгой анхаарал хандуулан, өргөн бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсгийг байгуулж, эрчимтэй ажиллах нөхцөлөөр хангана гэлээ. Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн хэлэлцэх эсэх талаарх санал хураалтыг түр хойшлуулж, “Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хооронд Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэх хэлэлцээрийг байгуулахад баримтлах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ. Төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн талаар Эдийн засгийн байнгын хорооны танилцуулгыг Улсын Их Хурлын гишүүн Р.Батболд танилцуулав. Байнгын хороо 2024 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдрийн хуралдаанаараа тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг явуулж, чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулах үед хуралдаан даргалагчаас санал хураалгахгүйгээр гүйцээн боловсруулах чиглэл өгч Байнгын хороонд шилжүүлсэн зарчмын зөрүүтэй 7 саналын томьёололыг Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.2.1-д заасныг баримтлан санал хураалт явуулсан байна. Хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх зарчмын зөрүүтэй 3 саналын томьёололыг дэмжжээ. Иймд чуулганы нэгдсэн хуралдааны анхны хэлэлцүүлгээр санал хурааж, олонхын дэмжлэг авсан саналуудыг төсөлд нэмж тусган, төслийн агуулга, зарчмыг алдагдуулахгүйгээр үг хэллэг, дэс дарааллыг жигдлэх, хууль зүйн техникийн засваруудыг хийж, тогтоолын төслийн эцсийн хувилбар болон зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудыг бэлтгэсэн байна.

Эдийн засгийн байнгын хорооны танилцуулгатай холбогдуулан намын бүлэг болон бүлэгт харьяалагдаагүй гишүүдээс урьдчилан ирүүлсэн нэрсийн дагуу Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Жаргалсайхан, Д.Энхтүвшин, Д.Ганбат нар асуулт асууж, Б.Дэлгэрсайхан, Ц.Туваан сайд нараас хариулт авсны дараа Эдийн засгийн байнгын хорооноос гаргасан зарчмын зөрүүтэй 3 саналын томьёоллоор нэгбүрчлэн санал хураалт явуулан шийдвэрлэлээ. Дараа нь Байнгын хорооны саналаар “Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хооронд Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэх хэлэлцээрийг байгуулахад баримтлах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг батлах санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх буюу 65.4 хувь нь дэмжиж, Улсын Их Хурлын тогтоол батлагдлаа.

Үргэлжлүүлэн Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны саналаар Хархорум хотын бүтээн байгуулалт хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль тогтоолын төслүүдийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэхийг дэмжих эсэх талаар санал хураалт явуулав. Чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 69.2 хувь нь төслийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэхийг дэмжсэн тул анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр харьяалах Байнгын хороонд шилжүүлэв. Мөн үдээс өмнөх хуралдаанаар хэлэлцсэн Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банк үүсгэн байгуулах тухай хэлэлцээрт оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг хүлээн зөвшөөрч, соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг батлах санал хураалт явуулахад Улсын Их Хурлын 80 гишүүн дэмжсэн юм.

Өнөөдрийн чуулганы хуралдаанаар Монгол Улсын Ерөнхий сайдын авлигатай тэмцэх 5Ш ажиллагааны хүрээнд хийгдсэн “Шил” ажиллагааны хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл сонссон юм.

Эхэнд нь тэрбээр цахим шилжилтийн талаар, өнөөдөр хоёр сая орчим хэрэглэгчид 1263 үйлчилгээг иргэдэд цахимаар үзүүлж эхлээд байгаа талаар мэдээлэл өгөв. E-Mongolia дөрвөн удаа шинэчлэгдсэн бөгөөд цаашид төрийн байгууллагууд нэгдсэн цахим шуудангаар хоорондоо харилцдаг болох, төр иргэн хоорондоо мэдээлэл солилцдог болох, шаардлагатай мэдээллийг иргэн цахим хаягнаас татаж авдаг байх, банкны салангид төлбөрийн системүүд хоорондоо солилцдог болох чиглэлд хөгжүүлэлт хийж байгаа бөгөөд Үндэсний баялгийн сангийн Хуримтлалын сантай сүүлд уялдуулсан нь ч хэрэглэгчдийн тоог нэмэгдүүлэх давхар зорилготой байсан гэв.

Е-Mongolia төслөөс гадна shilen.gov.mn цахим хуудсыг нээж, төрийн байгууллагуудын худалдан авалт, сангуудын зарцуулалтыг ил тод болгож, яам, агентлаг, аймаг, нийслэлийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн болон орон нутгийн өмчит, өмчийн оролцоотой мэдээлэл хариуцагч байгууллагын 970,355 мэдээллийг ил болгож, зарим мэдээлэл нь жагсаалтын түвшинд, зарим мэдээлэл нь Улсын Их Хуралд нээлттэй сонсголын хэлбэрээр зохион байгуулагдаж түвшинд очсон нь тухайн үед нийгмийг бухимдуулсан ч иргэдийн мэдэх эрхийг хангаж, цаашдын алдааг засах, мөн 2023 онд Засгийн газраас Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг өргөн барих хөрсийг бүрдүүлсэн гэв. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хууль хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлснээс хойш буюу 2 жил 7 сарын хугацаанд тус хуульд байнга нээлттэй байхаар заасан 5 чиглэлийн 68 төрлийн мэдээллийн ил тод байдалд “Шилэн индекс”-ийн үнэлгээ хийхэд, мэдээлэл хариуцагч 564 байгууллагын дундаж үзүүлэлт 67 хувьтай гарсан байна.

Энэхүү мэдээлэлд тулгуурлан Засгийн газраас Төрийн өмчит компанийн бүтээмж, засаглал, ил тод байдлыг сайжруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулж дууссан бөгөөд энэ намрын чуулганы хугацаанд өргөн мэдүүлэхээр төлөвлөөд байгаа аж. Энэ төсөл батлагдвал олон улсын байгууллагуудын олон жил Монгол Улсад зөвлөсөн зөвлөмж бодит ажил болж, төрийн өмчит компани 40 орчим хувиар багасаж, ашиг орлоготой компаниуд нэгдсэн корпорацын зарчмаар ажиллах юм байна.

Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсад бүртгэгдсэн төсвийн байгууллагын 1511 нь мэдээллээ нээлттэй байршуулсан бол төрийн өмчит 119 компанийн ашиг, алдагдлын мэдээлэл нийтэд ил болоод байгаа аж.

Улсын Их Хурлын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд Засгийн газраас цахим өгөгдөлд тулгуурлаж, татвар, нийгмийн даатгалын багц хуулиудыг хөрөнгө оруулалтын хуультай хамтад нь өргөн мэдүүлэхээр ажиллаж байгаа хэмээлээ. Хөрөнгө оруулагчид, хувийн хэвшил, төрийн байгууллага, олон улсын байгууллагуудын өргөн төлөөлөлтэйгээр олон жил үргэлжилж буй энэ асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд хамтарсан Засгийн газрын мега төслүүд амжиж хөдлөх нь суурь тоонуудыг тооцоход нэн чухал байгаа хэмээн Ерөнхий сайд хэлсэн. Эрх зүйн дээрх реформыг ирэх хаврын чуулгандаа багтааж хийж чадвал 2025 оны улсын төсвийг их өгөгдөлд үндэслэн төлөвлөх боломж бүрдэх бөгөөд зөөлөн дэд бүтцийн хөгжил рүү чиглүүлэхээр тооцож байгаагаа мөн нэгдсэн хуралдаанд танилцуулсан.

2028 онд ДНБ-ийг 132.3 их наяд төгрөгт, нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг одоогийн ханшаар 10.0 мянган ам.долларт хүргэх Засгийн газрын зорилтыг хэрэгжүүлэхийн тулд шинэ эдийн засгийн бүтцийг бий болгох гурван шилжилтийг зайлшгүй хийх шаардлагатай гэв.

Монгол Улс хөгжлийн хурдтай хөл нийлүүлэхийн тулд AI хиймэл оюун ухаан, өндөр технологийн; ногоон хөгжлийн; хүний нөөцийн гэсэн гурван шилжилтийг бүх салбарт хийх шаардлагатай хэмээн энэ талаараа дэлгэрэнгүй танилцуулаад цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхэд Улсын Их Хурал анхаарлаа хандуулж, хамтарч ажиллахыг хүссэн юм.

Ерөнхий сайдын мэдээлэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурал дахь цөөнхийн төлөөлөл Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь АН-ын бүлгийн дэд дарга Б.Жаргалан, Улсын Их Хурлын гишүүн, ХҮНамын төлөөлөл П.Ганзориг, Улсын Их Хурлын гишүүн, Үндэсний эвслийн төлөөлөл А.Ундраа, Улсын Их Хурлын гишүүн, ИЗННамын төлөөлөл Б.Батбаатар нар үг хэлсэн. Дараа нь чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулсан мэдээлэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Баярмаа, О.Цогтгэрэл, Б.Батбаатар нар Ерөнхий сайд болон ажлын хэсгийн гишүүдээс асуулт асууж, хариулт авахын зэрэгцээ үг хэлж, байр сууриа илэрхийлсэн юм. Төр данхаж, олон эрх мэдлийг хуримтлуулснаараа авлигын суурь шалтгаан болж буйг Ж.Баярмаа гишүүн хэлсэн бол О.Цогтгэрэл цахимжилт нь төрийн албыг цомхон болгохгүй байгаа шалтгааныг тодруулав. Төрийн жинхэнэ албан хаагч 20 мянга байгаа гэдгийг Н.Учрал сайд хэлээд, сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг баригдахаар төрийн албан хаагчдын өсөж байгаа тоон мэдээлэл харагддаг гэдгийг тайлбарлав. Ирэх онд бол БНСУ-ын сайн туршлагад үндэслэн боловсруулсан төрийн албаны шинэчлэлийг Засгийн газраас хийхээр төлөвлөсөн байгаа талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгсөн. Б.Батбаатар гишүүний тодруулсан авлигыг бууруулах чиглэлээр эрх зүйн зохицуулалтыг сайжруулах талаар Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, цахимжилтийн үр нөлөөний талаар Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд хариулт өгсөн.

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын авлигатай тэмцэх 5Ш ажиллагааны хүрээнд хийгдсэн “Шил” ажиллагааны хэрэгжилтийн талаар мэдээлэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүд асуулт асууж, хариулт авч, үг хэлж дууссны дараа баталсан хууль, тогтоолын эцсийн найруулгыг сонсов.

“Монгол Улсын Улаанбаатар хотын Дулааны гуравдугаар цахилгаан станцын өргөтгөл, шинэчлэлийн төслийн зураг төсөл боловсруулах тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-ийг соёрхон батлах тухай хууль, “Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хооронд Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэх хэлэлцээрийг байгуулахад баримтлах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоол, Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банк үүсгэн байгуулах тухай хэлэлцээрт оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг хүлээн зөвшөөрч, соёрхон батлах тухай хууль, “Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хооронд Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэх хэлэлцээрийг байгуулахад баримтлах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын эцсийн найруулгыг тус бүрд нь сонссоноор өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаан өндөрлөв гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар авах хүсэлт илгээх “Carplate” цахим системийг 12 дугаар сарын 30-ны өдөр нээнэ
Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар авах хүсэлт илгээх “Carplate” цахим системийг 12 дугаар сарын 30-ны өдөр нээнэ
 
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
Сэтгэгдэл (0)
Анхаар!
Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд хариуцлага хүлээхгүй. !!!

Шинэ мэдээ

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Улаанбаатарт өдөртөө 11-13 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 11-13 хэм хүйтэн байна

Бодибилдингийн эмэгтэйчүүдийн ДАШТ-ээс Б.Сугарсүрэн алтан медаль хүртлээ

Бодибилдингийн эмэгтэйчүүдийн ДАШТ-ээс Б.Сугарсүрэн алтан медаль хүртлээ

Авлигатай тэмцэх 5Ш ажиллагааны хүрээнд хийгдсэн “Шил” ажиллагааны хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл сонсож, хууль, тогтоолын төслийг эцэслэн баталлаа

Авлигатай тэмцэх 5Ш ажиллагааны хүрээнд хийгдсэн “Шил” ажиллагааны хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл сонсож, хууль, тогтоолын төслийг эцэслэн баталлаа

Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар авах хүсэлт илгээх “Carplate” цахим системийг 12 дугаар сарын 30-ны өдөр нээнэ

Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар авах хүсэлт илгээх “Carplate” цахим системийг 12 дугаар сарын 30-ны өдөр нээнэ

Шинэ жилийн баяраар 00:30 цагт нийтийн тээврийн дараах 18 чиглэлд иргэд үнэ төлбөргүй үйлчлүүлнэ

Шинэ жилийн баяраар 00:30 цагт нийтийн тээврийн дараах 18 чиглэлд иргэд үнэ төлбөргүй үйлчлүүлнэ

Ирэх сард баруун болон төвийн аймгуудын зарим газраар олон жилийн дунджаас ахиу цас орох төлөвтэй байна

Ирэх сард баруун болон төвийн аймгуудын зарим газраар олон жилийн дунджаас ахиу цас орох төлөвтэй байна

Улаанбаатарт 10-12 хэм хүйтэн байна.

Улаанбаатарт 10-12 хэм хүйтэн байна.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Монгол Улс - Олимптой нөхөрлөсөн он жилүүд

Монгол Улс - Олимптой нөхөрлөсөн он жилүүд

Айлчлалын давтамж 2024 онд өмнөхөөсөө өндөр түвшинд хүрч, Гадаад харилцааны салбарт оргил жил боллоо

Айлчлалын давтамж 2024 онд өмнөхөөсөө өндөр түвшинд хүрч, Гадаад харилцааны салбарт оргил жил боллоо

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Засгийн газар мега төслүүдийн эхэнд эрэмбэлэгдсэн төслүүдээ өргөн барьж байна

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Засгийн газар мега төслүүдийн эхэнд эрэмбэлэгдсэн төслүүдээ өргөн барьж байна

Манай улс өнгөрсөн сард 158 улстай худалдаа хийжээ

Манай улс өнгөрсөн сард 158 улстай худалдаа хийжээ

Ойрын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Ойрын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Ирээдүйд роботууд хүний стрессийн түвшинд тулгуурлан хариу үйлдэл хийнэ

Ирээдүйд роботууд хүний стрессийн түвшинд тулгуурлан хариу үйлдэл хийнэ

Хятад цагаачид Д.Трампад захидал хүргүүлнэ

Хятад цагаачид Д.Трампад захидал хүргүүлнэ

ӨНӨӨДӨР: “Галдан бошгот хаан-380” үзэсгэлэн нээгдэнэ

ӨНӨӨДӨР: “Галдан бошгот хаан-380” үзэсгэлэн нээгдэнэ

Улаанбаатарт 13-15 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт 13-15 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

ЭЗБХ: Хууль, тогтоолын төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

ЭЗБХ: Хууль, тогтоолын төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрийн зээлийн санхүүжилтийн гэрээнд гарын үсэг зурлаа

Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрийн зээлийн санхүүжилтийн гэрээнд гарын үсэг зурлаа

ЭМЯ: Ирэх 7 хоногт томуугийн дэгдэлт оргил үедээ хүрэхийг анхааруулж байна

ЭМЯ: Ирэх 7 хоногт томуугийн дэгдэлт оргил үедээ хүрэхийг анхааруулж байна

Эрүүл мэндийн цахим шилжилтийг цогц байдлаар шийднэ

Эрүүл мэндийн цахим шилжилтийг цогц байдлаар шийднэ

Халзан бүргэдийг АНУ-ын үндэсний шувуугаар зарлажээ

Халзан бүргэдийг АНУ-ын үндэсний шувуугаар зарлажээ

Б.Содбаатар: Улаанбаатар метро төслийн хүрээнд нийт 42 цэгт газрын гадаргаас доош 30 метрийн гүнд босоо өрөмдлөг хийж дууссан

Б.Содбаатар: Улаанбаатар метро төслийн хүрээнд нийт 42 цэгт газрын гадаргаас доош 30 метрийн гүнд босоо өрөмдлөг хийж дууссан

ТББХ: Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

ТББХ: Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

Нийслэлийн төсөвт 2025 онд 3,856.3 тэрбум төгрөгийн орлого төвлөрүүлэхээр баталлаа

Нийслэлийн төсөвт 2025 онд 3,856.3 тэрбум төгрөгийн орлого төвлөрүүлэхээр баталлаа

Японы Гадаад хэргийн сайд Хятадад айлчилжээ

Японы Гадаад хэргийн сайд Хятадад айлчилжээ

2024 оны онцлох хүүхдүүдэд шагнал гардууллаа

2024 оны онцлох хүүхдүүдэд шагнал гардууллаа

Тэтгэврийн нөөц сангийн нээлт болно

Тэтгэврийн нөөц сангийн нээлт болно

ЦАГ АГААР: Өнөөдөр ихэнх нутгаар хүйтэн хэвээр байна

ЦАГ АГААР: Өнөөдөр ихэнх нутгаар хүйтэн хэвээр байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Спортын менежментийн сургалт болно

Спортын менежментийн сургалт болно

Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Кофе уух нь хорт хавдраар өвчлөх магадлалыг багасгадаг

Кофе уух нь хорт хавдраар өвчлөх магадлалыг багасгадаг

Өнөөдөр цахилгааны хязгаарлалт хийж болзошгүй байршлууд

Өнөөдөр цахилгааны хязгаарлалт хийж болзошгүй байршлууд

Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэх хэлэлцээрийг байгуулахад баримтлах чиглэл батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн барилаа

Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэх хэлэлцээрийг байгуулахад баримтлах чиглэл батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн барилаа

Стратегийн ач холбогдолтой Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын төмөр зам, Монгол, Францын хамтарсан ураны төслөө УИХ-д өргөн барина

Стратегийн ач холбогдолтой Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын төмөр зам, Монгол, Францын хамтарсан ураны төслөө УИХ-д өргөн барина

Монгол Улс дижитал өрсөлдөх чадвараар өмнөх жилээс 1 эрэмбэ ухарчээ

Монгол Улс дижитал өрсөлдөх чадвараар өмнөх жилээс 1 эрэмбэ ухарчээ

Дэлхийн банкны мах, сүүний чиглэлийн үхэр өсгөх хөтөлбөр хэрэгжихэд бэлэн боллоо

Дэлхийн банкны мах, сүүний чиглэлийн үхэр өсгөх хөтөлбөр хэрэгжихэд бэлэн боллоо

Жагсагчдын шаардлагыг хүлээн авав

Жагсагчдын шаардлагыг хүлээн авав

УИХ: Өнөөдөр болох байнгын хороодын хуралдаан

УИХ: Өнөөдөр болох байнгын хороодын хуралдаан

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

ӨНӨӨДӨР: Агаарын бохирдлыг бууруулах Үндэсний хороо хуралдана

ӨНӨӨДӨР: Агаарын бохирдлыг бууруулах Үндэсний хороо хуралдана

Өнөөдөр ихэнх нутгаар хүйтэн хэвээр байна

Өнөөдөр ихэнх нутгаар хүйтэн хэвээр байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

2024 оны ажлаа дүгнэж, цаашид хэрэгжүүлэх стратеги төлөвлөгөөг хэлэлцэв

2024 оны ажлаа дүгнэж, цаашид хэрэгжүүлэх стратеги төлөвлөгөөг хэлэлцэв

БНХАУ-ын Засгийн газар Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын төслийг олон улсын гэрээгээр шийдвэрлэхэд бэлэн гэдгээ илэрхийллээ

БНХАУ-ын Засгийн газар Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын төслийг олон улсын гэрээгээр шийдвэрлэхэд бэлэн гэдгээ илэрхийллээ

УБЦТС: Айл өрх, албан байгууллагын цахилгааны төлбөр дунджаар 29,8 хувиар нэмэгдсэн

УБЦТС: Айл өрх, албан байгууллагын цахилгааны төлбөр дунджаар 29,8 хувиар нэмэгдсэн

“what3words” апплейкшныг гар утсандаа татаж суулган, ашиглахыг зөвлөж байна

“what3words” апплейкшныг гар утсандаа татаж суулган, ашиглахыг зөвлөж байна

Х.Баттулга: Төмөр замын өргөн царигийг батлуулснаараа цаашид ч бахархана

Х.Баттулга: Төмөр замын өргөн царигийг батлуулснаараа цаашид ч бахархана

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

ӨНӨӨДӨР: Боловсролын цахим мэдээллийн сан бүрдүүлэх, ажиллуулах журмын талаар танилцуулна

ӨНӨӨДӨР: Боловсролын цахим мэдээллийн сан бүрдүүлэх, ажиллуулах журмын талаар танилцуулна

Хүний сэтгэн бодох хурд секундэд ердөө 10 бит байдгийг тогтоожээ

Хүний сэтгэн бодох хурд секундэд ердөө 10 бит байдгийг тогтоожээ

Улаанбаатар цас орно, өдөртөө 11-13 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатар цас орно, өдөртөө 11-13 хэм хүйтэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Шатар сонирхогчдын нийслэлийн аваргууд тодорлоо

Шатар сонирхогчдын нийслэлийн аваргууд тодорлоо

Төв банкны эрх зүй, цахим шилжилтийг хэлэлцэв

Төв банкны эрх зүй, цахим шилжилтийг хэлэлцэв

Х.Нямбаатарыг зарчимтай ажиллаж, мэдээлэл өгөхийг шаардлаа

Х.Нямбаатарыг зарчимтай ажиллаж, мэдээлэл өгөхийг шаардлаа

Хэлэлцээрт оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг хүлээн зөвшөөрч, соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг өргөн барив

Хэлэлцээрт оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг хүлээн зөвшөөрч, соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг өргөн барив

“Москвагийн цом”-оос манай жүдочид долоон медаль хүртлээ

“Москвагийн цом”-оос манай жүдочид долоон медаль хүртлээ

Нярайн бүтэлттэй төрөлтөөс үүдсэн эндэгдэл, хүндрэлийг бууруулах нярайн тархи хөргөх эмчилгээг эхлүүллээ

Нярайн бүтэлттэй төрөлтөөс үүдсэн эндэгдэл, хүндрэлийг бууруулах нярайн тархи хөргөх эмчилгээг эхлүүллээ

Автобусанд 1000 төгрөг төлж, өдөрт цагийн хязгааргүй 4 удаа зорчих зохицуулалт ирэх сарын 1-нээс хэрэгжинэ

Автобусанд 1000 төгрөг төлж, өдөрт цагийн хязгааргүй 4 удаа зорчих зохицуулалт ирэх сарын 1-нээс хэрэгжинэ

Дуудлага, мэдээлэлд түргэн шуурхай очих боломж нэмэгдлээ

Дуудлага, мэдээлэлд түргэн шуурхай очих боломж нэмэгдлээ

Казахстан Улс стартапуудыг дэмжих хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөгөө зарлалаа

Казахстан Улс стартапуудыг дэмжих хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөгөө зарлалаа

Өнгөрсөн долоо хоногт 108 удаагийн гамшиг, аюулт үзэгдэл, ослын дуудлага бүртгэгдлээ

Өнгөрсөн долоо хоногт 108 удаагийн гамшиг, аюулт үзэгдэл, ослын дуудлага бүртгэгдлээ

ӨНӨӨДӨР: Хүний эрхийн байгууллагуудын уулзалт хэлэлцүүлэг болно

ӨНӨӨДӨР: Хүний эрхийн байгууллагуудын уулзалт хэлэлцүүлэг болно

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Улаанбаатарт өдөртөө 11-13 хэм хүйтэн байна.

Улаанбаатарт өдөртөө 11-13 хэм хүйтэн байна.

Та 17.00-22.00 цагийн хооронд хязгаарлах боломжтой үйлдлүүд

Та 17.00-22.00 цагийн хооронд хязгаарлах боломжтой үйлдлүүд

А.Усик дэлхийн аварга цолоо хамгааллаа

А.Усик дэлхийн аварга цолоо хамгааллаа

Панамын сувгийг буцааж өгөхийг шаардана гэж Д.Трамп сүрдүүлэв

Панамын сувгийг буцааж өгөхийг шаардана гэж Д.Трамп сүрдүүлэв

Улаанбаатарт 12-14 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт 12-14 хэм хүйтэн байна

“Шууд холбогдох шугам”-аар В.В.Путин юу юуг онцлов?

“Шууд холбогдох шугам”-аар В.В.Путин юу юуг онцлов?

ОХУ-ын Гал эсэргүүцэх албаны академид суралцаж байгаа сонсогч, суралцагчидтай уулзалт хийлээ

ОХУ-ын Гал эсэргүүцэх албаны академид суралцаж байгаа сонсогч, суралцагчидтай уулзалт хийлээ

Оны онцлох бүтээн байгуулалт “Darkhan-United arena”-д 1024 бөх барилдана

Оны онцлох бүтээн байгуулалт “Darkhan-United arena”-д 1024 бөх барилдана

“Үндэсний хиймэл дагуул” хөөргөх судалгааны ажлыг нягтлан дуусгав

“Үндэсний хиймэл дагуул” хөөргөх судалгааны ажлыг нягтлан дуусгав

Өнөөдөр нийт нутгаар цас орохгүй, цаг агаар тогтуун байна

Өнөөдөр нийт нутгаар цас орохгүй, цаг агаар тогтуун байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

“Чингис хаан” нисэх онгоцны буудал дэлхийн “ТОП” буудлуудтай хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа

“Чингис хаан” нисэх онгоцны буудал дэлхийн “ТОП” буудлуудтай хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа

“Ногоон баянбүрд-хүнсний тогтолцоог хослуулсан хот” төслийн уулзалт боллоо

“Ногоон баянбүрд-хүнсний тогтолцоог хослуулсан хот” төслийн уулзалт боллоо

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүнийг томилох тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг баталлаа

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүнийг томилох тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг баталлаа

Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төслийг өргөн барив

Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төслийг өргөн барив

Ирэх 10 хоногт цаг агаар ямар байх вэ

Ирэх 10 хоногт цаг агаар ямар байх вэ

Л.Оюун-Эрдэнэ: Үндэсний баялгийн сангийн хууль хэрэгжиж эхлээд эхний үр дүн гарч байна

Л.Оюун-Эрдэнэ: Үндэсний баялгийн сангийн хууль хэрэгжиж эхлээд эхний үр дүн гарч байна

Монгол Улсын баг “Алтан цом“ -ын эзэн болжээ

Монгол Улсын баг “Алтан цом“ -ын эзэн болжээ

Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн төсөл соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв

Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн төсөл соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв

Өнөөдөр цахилгаан хязгаарлаж болзошгүй газрууд

Өнөөдөр цахилгаан хязгаарлаж болзошгүй газрууд

“Бөртэ-чоно” наадмын 2024 оны шилдгүүд тодорлоо

“Бөртэ-чоно” наадмын 2024 оны шилдгүүд тодорлоо

УИХ: Чуулганы нэгдсэн хуралдаан болно

УИХ: Чуулганы нэгдсэн хуралдаан болно

ӨНӨӨДӨР: “Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөлийн ил тод байдал”-ыг хэлэлцэнэ

ӨНӨӨДӨР: “Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөлийн ил тод байдал”-ыг хэлэлцэнэ

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Улаанбаатарт өдөртөө 14-16 хэм хүйтэн байна

Улаанбаатарт өдөртөө 14-16 хэм хүйтэн байна

Мансууруулах эмийг ундаа, жигнэмэгийн хайрцагт нуун далдалж, хил давуулах гэж байжээ

Мансууруулах эмийг ундаа, жигнэмэгийн хайрцагт нуун далдалж, хил давуулах гэж байжээ

Чингэлтэй дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн кибер аюулгүй байдлыг үнэлнэ

Чингэлтэй дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн кибер аюулгүй байдлыг үнэлнэ

Хиймэл оюунд суурилсан ChatGPT хайлт хэрэглэгчдийн дунд эрэлттэй байна

Хиймэл оюунд суурилсан ChatGPT хайлт хэрэглэгчдийн дунд эрэлттэй байна

Монгол Улсад анх удаа агшиж буй зүрхэнд титэм судас нөхөн сэргээх мэс засал амжилттай хийжээ

Монгол Улсад анх удаа агшиж буй зүрхэнд титэм судас нөхөн сэргээх мэс засал амжилттай хийжээ

Вакцин үйлдвэрлэлийн Шугаман эсийн технологийн шинэ лабораторитой боллоо

Вакцин үйлдвэрлэлийн Шугаман эсийн технологийн шинэ лабораторитой боллоо