ХЗБХ: Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэхийг дэмжив
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2023/11/28-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм Бусад
Огноо
Унших
21 минут 36 секунд

ХЗБХ: Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэхийг дэмжив

Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн (2023.11.28) хуралдаанаар хоёр асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. Эхлээд “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хангахтай холбоотой асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголын тайлантай холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэв.

Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлд хүүхдийн эрхийг хангах, хамгаалах хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, холбогдох хууль, тогтоомжид нэмэлт, өөрчлөлт оруулах, хүүхдийн эрхийг хангах, хамгаалах үндэсний тогтолцоо бүрдүүлэх, салбар бүрийн үүрэг, оролцоог тодорхойлох, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах, боловсон хүчний нөөц, чадавхыг бэхжүүлэх чиглэлээр хэд хэдэн арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг Засгийн газар, Хүний эрхийн Үндэсний Комисст даалгахаар тусгажээ.

Хууль, эрх зүйн орчинг бэхжүүлэх хүрээнд хүүхэд хамгааллын асуудлаар холбогдох хууль тогтоомжид шинэчилсэн найруулга, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах замаар хүүхэд хамгааллын тогтолцоог бэхжүүлэх, оролцогч талуудын хүний нөөц, тэдгээрийн чадавхыг сайжруулах, ажил, үүргийн хуваарилалтыг тодорхой болгон харилцан уялдаатай хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхийг даалгажээ.

Мөн гэр бүл, хүүхдийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн төрийн захиргааны байгууллагын гэр бүлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтнүүд, үйлчилгээ үзүүлэгч талуудыг чадавхжуулах, гэр бүлтэй ажиллах нийгмийн ажлын арга зүйг нэн тэргүүнд нэвтрүүлэх, хүүхэд хамгааллын тогтолцооны бүхий л хүрээнд хүүхдийн оролцоог хангаж ажиллах дүрэм, журмыг боловсруулж, хэрэгжүүлэх арга зүйд оролцогч талуудыг сургахыг даалгахаар төсөлд тусгасан байна.

Хүүхдийн эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх, хүүхдийн дээд эрх ашгийг бүх нийтэд таниулан сурталчлах чиглэлээр хүүхдийн эрх зөрчигдөхөөс урьдчилан сэргийлэх талаарх мэдлэг, мэдээллийг олгох, хүүхдийн эрх зүйн боловсролыг дээшлүүлэх, энэ чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа бусад арга хэмжээг зохион байгуулахыг Засгийн газар, Хүний эрхийн Үндэсний Комисст даалгахаар төсөлд тусгажээ. Мөн хүний эрхийн боловсролын сургалт, хөтөлбөрийг чанаржуулан Ерөнхий боловсролын сургуулиудад хэрэглэгдэх сурах бичгийн агуулга, арга зүй, хэл найруулга нь хүний эрхийн суурь мэдлэг, ойлголт, түүнийг эрхэмлэн дээдлэх хандлагыг бий болгоход анхаарах; хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хангах тухай асуудлыг өргөн хүрээнд авч үзэж, цогц байдлаар шийдвэрлэх нь ирээдүйд бий болох хүн амын нийгмийн болон сэтгэл зүйн эрүүл мэндийн чанарын асуудалд чухал болохыг анхаарах; хүүхдийн эрх, хүүхэд хөгжлийн асуудлаарх хэвлэл мэдээллийн байгууллага, телевизүүдийн хөтөлбөрийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг даалгах нь зүйтэй хэмээн төсөлд тусгасан байна.

Хүүхэд хамгааллын үндэсний тогтолцоог бэхжүүлэх хүрээнд үр дүнд суурилсан бодлого төлөвлөлт, бодлогын хэрэгжилтийн үнэлгээг зохион байгуулах зорилгоор хүүхдийн эрх хамгааллын тоон мэдээллийг тогтмол цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх, нэгдсэн мэдээллийн сан ажиллуулах; салбар дундын хүүхдийн эрхийг хангах, хамгаалах зөвлөлийг байгуулан ажиллуулах, хүүхэд хамгааллын талаарх хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих, аливаа бодлого, шийдвэрт хүний эрхэд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ хийж, хүүхдийн эрхийг нэн тэргүүнд харгалзан үзэхийг Засгийн газар, Хүний эрхийн Үндэсний Комисст даалгахаар төсөлд тусгасан байна.

Түүнчлэн хүүхэд хамгааллын үндэсний тогтолцоог бэхжүүлэх хүрээнд төрийн байгууллага, аж, ахуйн нэгж үйл ажиллагаандаа хүний эрхийн мэдрэмжтэй, хүүхдийн эрхийг дээдэлсэн төсөвлөлт хийх, хүүхэд хамгааллын чиглэлээр зарцуулсан төсвийн зарцуулалт, түүний үр дүнгийн талаар холбогдох байгууллагуудтай тогтмол хяналт тавьж ажиллах; аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг, тухайн нутаг дэвсгэрийн нийт хүүхдийн дунд хүүхдийн эрхийн хэдэн улсын байцаагч ажиллавал зохих стандарт, судалгааг гарган тогтоож, зохих түвшинд ажиллуулах, шаардлагатай орон тоог шинээр нэмэгдүүлэх, хүүхдийн эрхийн улсын байцаагчийг дагнасан байдлаар ажиллуулахыг даалгахаар төсөлд тусгажээ.

Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Д.Цогтбаатар нар Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан асуулт асууж, холбогдох тодруулгыг хийхэд Ц.Мөнхцэцэг гишүүн хариулт, тайлбар өгсөн юм. Хэлэлцүүлгийн явцад гишүүдээс гарсан гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртсөн иргэдэд үйлчилгээ үзүүлэх анхдагч нэгж нь “Хамтарсан баг”-ийн үүргийг ТББ-ын дэмжлэгтэйгээр гүйцэтгэх, байгууллагууд дэргэдээ хүүхдийн цэцэрлэг байгуулах үүрэг өгөх, ийм тохиолдолд цэцэрлэг байгуулах стандартыг өөрчлөх, аливаа байгууллага дэргэдээ хүүхдийн цэцэрлэг байгуулсан тохиолдолд, нийгмийн үйлчилгээ буюу сургууль, цэцэрлэгт хандив өгсөн тохиолдолд, эсвэл ерөнхий боловсролын сургуулийн “Үдийн хоол” хөтөлбөрт дэмжлэг үзүүлбэл татварын хөнгөлөлт үзүүлэх гэх зэргээр тодорхой үүргийг Засгийн газарт даалгахаар төсөлд тусгах саналыг Ц.Мөнх-Оргил гаргаж, Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүд дэмжсэн юм. Дараа нь Улсын Их Хурлын тогтоолын дээрх төслийг хэлэлцэхийг дэмжих томьёоллоор санал хураалт явуулахад гишүүдийн олонх дэмжсэн тул энэ талаарх санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар болов.

Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн 2023 оны арван нэгдүгээр сарын 23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг шийдвэрлэв. Төсөл санаачлагчийн илтгэлийг Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Б.Энхбаяр танилцууллаа.

Улсын Их Хурлаас 2019 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдөр баталсан Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэх, үзэл баримтлалд тусгасан бодлогын баримт бичигт тусгасан зорилтыг хэрэгжүүлэх, Улсын дээд шүүхтэй зөвшилцсөн Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс ирүүлсэн саналыг үндэслэн Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд заасан шаардлага, шалгууруудыг харгалзан Шүүх байгуулах тухай хуулийн төслийг боловсруулжээ.

Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэх, Монгол Улсын хууль тогтоомжийг 2024 он хүртэл боловсронгуй болгох үндсэн чиглэлд тусгасан зорилт арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд заасны дагуу Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс Улсын дээд шүүхтэй зөвшилцөн боловсруулж ирүүлсэн Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг өргөн мэдүүлсэн гэв.

Төслийг боловсруулахдаа холбогдох суурь судалгаа болон Улсын дээд шүүхтэй хамтран баталсан шүүхийг байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах, байршлыг тогтоох асуудлыг боловсруулахад харгалзан үзэх шалгуур үзүүлэлтийг тус тус үндэслэжээ. Шүүхийн шатлалын үндсэн тогтолцоог хөндөхгүйгээр шүүхийн харьяалал, байрших газар, зохион байгуулалтыг өөрчлөх замаар иргэний шүүхэд хандах эрхийн баталгааг хангах, иргэнд үзүүлэх шүүхийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн бүтээмжтэй, үр нөлөөтэй анхан болон давж заалдах шатны шүүх байгуулах нь хуулийн төслийн зорилго гэдгийг төсөл санаачлагчийн илтгэлд тэмдэглэв.

Төсөлд анхан болон давж заалдах шатны шүүхийг байгуулахтай холбоотой зарчмын хэд хэдэн өөрчлөлтийг тусгажээ. Дүүргийн анхан шатны шүүхийн тухайд Эрүүгийн хэргийн тойргийн 3, иргэний хэргийн тойргийн 3 буюу тойргийн нийт 6 шүүхийг өөрчлөн байгуулж, нутаг дэвсгэрийн алслагдмал байдлыг харгалзан Багануур дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх, Багануур дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн одоогийн зохион байгуулалтыг хэвээр үлдээх нь зүйтэй хэмээн үзсэн байна. Багахангай, Налайх дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийг тойргийн зарчмаар байгуулж, Налайх дүүрэгт байршуулах нь оновчтой хэмээн үзэж, төсөлд холбогдох зохицуулалтыг тусгажээ. Дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн хялбар ажиллагааны анхан шатны тойргийн шүүх нийслэлийн хэмжээнд 1 байгуулахаар тусгажээ. Энэхүү шүүх нь мөрдөн шалгах ажиллагаан дахь шүүхийн хяналтыг сайжруулах, хүний эрхийг хамгаалах асуудлыг шийдвэрлэх хүрээнд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд тусгай процессоор хэрэгждэг тодорхой ажиллагаануудыг болон бага үнийн дүнтэй иргэний хэрэг, зөрчлийн хэргийг харьяалан шийдвэрлэх юм байна. Ингэснээр дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ажлын ачаалал 30-40 хувь багасаж, зохист хэмжээнд очно хэмээн үзсэн байна.

Нийслэл дэх гэр бүл, хүүхдийн хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийг нийслэлийн хэмжээнд 1 байгуулахаар тусгаж, энэ төрлийн шүүхийг байгуулснаар дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ажлын ачаалал 15-20 хувь багасана гэж тооцжээ. Харин орон нутагт гарч буй хэргийн тоо, төрлийг харгалзан энэ төрлийн хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэхдээ тусдаа шүүх байгуулах шаардлагагүй хэмээн үзэж Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд зааснаар орон нутаг дахь анхан шатны шүүх дотроо шүүн таслах ажлын төрлөөр дагнасан, танхимын зохион байгуулалттай байх асуудал нь нээлттэй байх нь зүйтэй хэмээн үзснийг Б.Энхбаяр гишүүн төсөл санаачлагчийн илтгэл танилцуулахдаа дурдав.

Нийслэл дэх захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх болон аймаг дахь захиргааны хэргийн анхан шатны нийт 22 шүүх, тэдгээрийн байршлыг одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа 2015 оны Шүүх байгуулах тухай хуулиар тогтоосны дагуу хэвээр үлдээх нь оновчтой гэж үзсэн байна.

Хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа Шүүх байгуулах тухай хуулийн дагуу байгуулсан 21 аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны 21, эрүүгийн хэргийн анхан шатны 21, нийт 42 шүүхийг зохион байгуулалтын хувьд нэгтгэж, шүүхийн ажил үүргийн хуваарь, орон тоог оновчтой тогтоох зорилгоор сум дундын анхан шатны 21 шүүх болгон өөрчлөн байгуулахаар төсөлд тусгажээ. 21 аймаг дахь сум дундын анхан шатны 21 шүүх нь тухайн шүүгчийн ачааллыг харгалзан, дотроо шүүн таслах ажлын төрлөөр дагнасан, танхимын зохион байгуулалттай байх асуудал нь Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулиар нээлттэй байгаа аж. Одоо байгаа сум дахь сум дундын 8 шүүхийн байршил, нутаг дэвсгэрийн харьяаллыг хэвээр үлдээх нь зохистой хэмээн үзэж, төсөлд холбогдох зохицуулалтыг тусгасан байна. Ийнхүү хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа Шүүх байгуулах тухай хуулийн дагуу байгуулсан анхан шатны 90 шүүх төслийн дагуу 61 болох юм байна.

Үргэлжлүүлэн тэрбээр давж заалдах шатны шүүхийн талаарх зохицуулалтын талаар танилцууллаа. Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх, Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн зохион байгуулалтыг хэвээр хадгалах нь зүйтэй хэмээн төсөл санаачлагч үзсэн байна. Харин 2015 оны Шүүх байгуулах тухай хуулиар байгуулсан одоогийн 21 аймгийн давж заалдах шатны шүүхүүдээс Орхон, Дархан-Уул аймгуудын эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх тусдаа байгуулагдсан байгааг бусад 19 аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхтэй адил зарчмаар тус хоёр аймагт эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх болгон нэгтгэж, өөрчлөн байгуулахаар төсөлд тусгасан байна. Түүнчлэн Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд зааснаар давж заалдах шатны шүүхэд шүүн таслах ажиллагааны төрлөөр дагнасан танхим байх асуудлыг тухайн шүүхийн зөвлөгөөн санал гаргаж, Улсын дээд шүүх шийдвэрлэхээр асуудал нээлттэй байгааг мөн дурдсан.

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийг хэвээр үлдээх, Гэр бүл, хүүхдийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийг нийслэлд нэг байхаар байгуулахаар тусгасан байна. Ингэснээр хүчин төгөлдөр үйлчилж буй Шүүх байгуулах тухай хуулиар байгуулсан давж заалдах шатны 26 шүүхийг 25 болгон өөрчлөн байгуулахаар тусгажээ.

Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан нийт 345,627,250.0 төгрөг зардлын тооцоо гарснаас хүний нөөцийн зардал 47,4 тэрбум төгрөг, шүүхийн барилга байгууламж буюу материалын зардал 297,3 тэрбум төгрөг, бусад зардал 900 орчим сая төгрөг байх тооцооллыг мөн Б.Энхбаяр сайд танилцууллаа.

Шүүхийн барилга, байгууламж шинээр барихтай холбоотой төслийг төр хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжүүлэх арга хэмжээ авах боломжтой гэж үзэж холбогдох Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг боловсруулж, хамт өргөн мэдүүлсэн байна. Шүүх байгуулах тухай хуулийг хэрэгжүүлэх боломжит хугацааг Гэр бүл хүүхдийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх, Нийслэл дэх гэр бүл хүүхдийн хэргийн анхан шатны шүүх, тойргийн шүүх байгуулах заалтын тухайд 2026 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөхөөр, бусад шүүх байгуулах тухайд 2024 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс хэрэгжих боломжтой гэж үзсэн байна.

Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Шүүх байгуулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай, Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, “Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хамт өргөн мэдүүлсэн. Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөлд 2024 оны нэгдүгээр сарын 04-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөхөөр, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл дэх авлигын хэргийн давж заалдах шатны шүүх анхан шатны журмаар, хяналтын шатны шүүх давж заалдах шатны журмаар хянан шийдвэрлэх өөрчлөлт зохицуулалтыг авлигатай тэмцэх бодлогын хүрээнд ердийн горимоор үйлчлэхээр тусгажээ.

Б.Энхбаяр сайдын танилцуулсан төсөл санаачлагчийн илтгэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Д.Ганбат, Ц.Сандаг-Очир, Д.Цогтбаатар нар асуулт асууж, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд болон ажлын хэсгийн гишүүдээс хариулт, тайлбар, мэдээлэл авав. Авлигын дагнасан шүүх байгуулах асуудал төсөлд туссан эсэхийг тодруулсан гишүүдийн асуултад хариулахдаа хамт өргөн мэдүүлсэн “Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлд “Авлигын гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэх дагнасан шүүх байгуулах тодорхой саналаа холбогдох тооцоолол, эх үүсвэрийн хамт 2024 онд багтаан Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж, хэлэлцүүлэх” хэмээн тусгасан байгааг Б.Энхбаяр сайд хариулав.

Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн “Шүүх байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах” гэсэн 14 дүгээр зүйлийн 14.2-т “Улсын дээд шүүхээс бусад шүүхийг байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах, түүний байршлыг тогтоох асуудлыг Улсын дээд шүүхтэй зөвшилцсөн Ерөнхий зөвлөлийн саналыг үндэслэн Засгийн газар Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлнэ” гэж заасан байдгийг ажлын хэсгийн гишүүн, Улсын дээд шүүхийн шүүгч Б.Батцэрэн дурдаад “Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс Шүүх байгуулах тухай хуулийн төслийн талаар Улсын дээд шүүхэд санал ирүүлсэн. Тухай бүр нь Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдаанаар хэлэлцэж, саналаа өгсөн. Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн төслийн хувилбарыг яг энэ байдлаар Улсын дээд шүүх хэлэлцээгүй. Мөн хамт өргөн мэдүүлсэн төслүүдэд авлига, албан тушаалын гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэх дагнасан шүүх байгуулах төслийн заалт байгаагүй. Харин Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл дэх хяналтын шатны шүүх авлига, албан тушаалын хэргийг давж заалдах шатын журмаар хянан шийдвэрлэх өөрчлөлтийн талаар санал авахаар Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас ирүүлсэн саналыг Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдаанаар хэлэлцээд тусгайлан санал гаргаагүй” гэлээ. Авлига, албан тушаалын хэрэг сүүлийн гурван жилийн байдлаар өсөлттэй байгаа бөгөөд 2022 онд улсын хэмжээнд анхан шатны шүүхүүд 417 хүнд холбогдох 182 авлига, албан тушаалын хэргийг шийдвэрлэсэн байна. Энэ нь өмнөх оноос өссөн үзүүлэлт юм байна. Давж заалдах шатны шүүхүүд мөн онд 296 хүнд холбогдох 100 авлига, албан тушаалын хэргийг шийдвэрлэсэн нь 2021 оныхоос 3.5 дахин өссөн үзүүлэлт гэв. Хэрэв авлига, албан тушаалын хэргийг давж заалдах шатны журмаар шийдвэрлэх шүүхийн харьяаллыг хяналтын шатны шүүхэд шилжүүлэх тохиолдолд ажлын ачаалалд нөлөө үзүүлнэ гэв. Гэхдээ энэ төрлийн гэмт хэрэг нь хамтран оролцсон хүний өөр, өөр хэлбэрээр бүлэглэж үйлддэг, авлигын хэрэг нь өгсөн, авсан аль аль нь шийтгүүлдэг онцлогтой. Тэгэхээр хэргийн тооноос гадна шүүгдэгчийн тоо шүүхийн ачаалалд нөлөөлдөг. Төсөл дэх зохицуулалтын үр дүнд эрүүгийн хэргийн танхимын шүүн таслах ажлын ачаалал 50 гаруй хувиар нэмэгдэх төлөвтэй байгаа гэлээ. Дээрх тоо баримтууд авлигын нөхцөл байдлыг илэрхийлэхгүй гэдгийг шүүгч Б.Батцэрэн онцлоод “Албан тушаалаа урвуулж хөрөнгө завшсан хэргүүд шүүхийн практикт “өмчийн эсрэг хэрэг” буюу АТГ-ын мөрдөн шалгах харьяаллаас гадуур, гэмт хэрэг үйлдсэн газрын мөрдөх байгууллагууд шалгаж байна. Эрүүгийн хуульд авлигын гэмт хэргийн шинжийг Авилгалын эсрэг НҮБ-ын Конвенцад бүрэн нийцүүлэх, үүнтэй холбоотой Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлага бий” гэдэг хариулт, мэдээллийг өгсөн.

Төслийн үзэл баримтлалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Д.Цогтбаатар нар үг хэлсний дараа төслийг хэлэлцэхийг дэмжих томьёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх буюу 90 хувь нь дэмжсэн юм. Иймд энэ талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.

ТБХ: Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явууллаа
ТБХ: Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явууллаа
 
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2023/11/28-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

Рейвагийн эриний эгэл даруу эзэн хаан

Рейвагийн эриний эгэл даруу эзэн хаан

Улаанбаатарт өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

ЦАГ АГААР: Өнөөдөр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар бороо орно

ЦАГ АГААР: Өнөөдөр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар бороо орно

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үндэсний их баяр наадмын бөхийн барилдааны хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын бөхийн барилдааны хөтөлбөр

Ерөнхий сайдын дэргэд Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний хороо байгуулж, иргэний нийгмийн төлөөллийг хамтарч ажиллахыг урилаа

Ерөнхий сайдын дэргэд Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний хороо байгуулж, иргэний нийгмийн төлөөллийг хамтарч ажиллахыг урилаа

“Монгол дархан: Өв, урлахуй” үзэсгэлэнгийн шилдгүүд тодорлоо

“Монгол дархан: Өв, урлахуй” үзэсгэлэнгийн шилдгүүд тодорлоо

Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад шаардлагатай 6,7 тэрбум төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргана

Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад шаардлагатай 6,7 тэрбум төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргана

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

ӨНӨӨДӨР: “Монгол дархан: Өв урлахуй“ тусгай үзэсгэлэнг нээнэ

ӨНӨӨДӨР: “Монгол дархан: Өв урлахуй“ тусгай үзэсгэлэнг нээнэ

ЦАГ АГААР: Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо орж, сэрүүхэн байна

ЦАГ АГААР: Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо орж, сэрүүхэн байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны, төрийн албан хаагчийн үндсэн зарчим болох ёстой

ӨНӨӨДӨР: Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтын талаар мэдээлнэ

ӨНӨӨДӨР: Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтын талаар мэдээлнэ

Улаанбаатарт өдөртөө бороотой 25 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө бороотой 25 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Чингис хаан нисэх буудал дэлхийн хамгийн их сайжирсан 10 буудлын нэгээр шалгарлаа

Чингис хаан нисэх буудал дэлхийн хамгийн их сайжирсан 10 буудлын нэгээр шалгарлаа

3х3 сагсан бөмбөгийн тамирчид болон дасгалжуулагчид Гавьяат тамирчин цол, медаль хүртээлээ

3х3 сагсан бөмбөгийн тамирчид болон дасгалжуулагчид Гавьяат тамирчин цол, медаль хүртээлээ

Өнөөдөр Дэлхийн спортын сэтгүүлчдийн өдөр тохиож байна

Өнөөдөр Дэлхийн спортын сэтгүүлчдийн өдөр тохиож байна

Үндэсний их баяр наадмын худалдаа, үйлчилгээний зөвшөөрлийн хүсэлтийг цахимаар авч эхэллээ

Үндэсний их баяр наадмын худалдаа, үйлчилгээний зөвшөөрлийн хүсэлтийг цахимаар авч эхэллээ

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын болон дэд хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын болон дэд хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

ӨНӨӨДӨР: “Фронт хэмээх Энгэлийн Бадам” номын нээлт болно

ӨНӨӨДӨР: “Фронт хэмээх Энгэлийн Бадам” номын нээлт болно

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 34 хэм дулаан байна

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 34 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Google халуун цөмийн эрчим хүч худалдаж авна

Google халуун цөмийн эрчим хүч худалдаж авна

Үндэсний их баяр наадмын бэлтгэл 80 хувьтай үргэлжилж байна

Үндэсний их баяр наадмын бэлтгэл 80 хувьтай үргэлжилж байна

Төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшил, МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн дарамт, хүнд суртал буурна гэдгийг Ерөнхий сайд Г.Занданшатар онцоллоо

Төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшил, МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн дарамт, хүнд суртал буурна гэдгийг Ерөнхий сайд Г.Занданшатар онцоллоо

Нэг аймаг, 27 сум 100 жилийн ойн баяр наадмаа тэмдэглэнэ

Нэг аймаг, 27 сум 100 жилийн ойн баяр наадмаа тэмдэглэнэ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат болон олон улсын байгууллагын суурин төлөөлөгчийн газруудын тэргүүн нартай уулзлаа

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат болон олон улсын байгууллагын суурин төлөөлөгчийн газруудын тэргүүн нартай уулзлаа

Энхийг дэмжих ажиллагааны “Хааны эрэлд“ олон улсын сургууль амжилттай боллоо

Энхийг дэмжих ажиллагааны “Хааны эрэлд“ олон улсын сургууль амжилттай боллоо

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

ӨНӨӨДӨР: “Өндөр гэгээн Занабазар: Түүх, өв соёл- 390” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал болно

ӨНӨӨДӨР: “Өндөр гэгээн Занабазар: Түүх, өв соёл- 390” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал болно

Улаанбаатарт өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Улаанбаатарт өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна.

Улаанбаатарт өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Улаанбаатарт өдөртөө дуу цахилгаантай аадар бороотой, 28-30 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө дуу цахилгаантай аадар бороотой, 28-30 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

ӨНӨӨДӨР: “Бизнесийн орчинд стандарт” хэлэлцүүлэг болно

ӨНӨӨДӨР: “Бизнесийн орчинд стандарт” хэлэлцүүлэг болно

Улаанбаатарт өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Улаанбаатарт өдөртөө 30-32 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 30-32 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Узбекистаны Ерөнхийлөгчийг албан ёсоор угтаж авлаа

Узбекистаны Ерөнхийлөгчийг албан ёсоор угтаж авлаа

Э.Оюундарь Узбекистанаас мөнгөн медаль хүртлээ

Э.Оюундарь Узбекистанаас мөнгөн медаль хүртлээ

Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

Хутга шидэгч тамирчид “Азийн аваргууд” ОУТ-ээс 3 алт, 3 мөнгө, 7 хүрэл медаль хүртжээ

Хутга шидэгч тамирчид “Азийн аваргууд” ОУТ-ээс 3 алт, 3 мөнгө, 7 хүрэл медаль хүртжээ

Кристи Ковентри ОУОХ-ны ерөнхийлөгчийн үүрэгт ажлаа хүлээн авлаа

Кристи Ковентри ОУОХ-ны ерөнхийлөгчийн үүрэгт ажлаа хүлээн авлаа

Арвайхээр сумын нэгдүгээр сургуулийн багш Ч.Одончимэгийн гурван шавь математикийн хичээлээр 800 оноо авчээ

Арвайхээр сумын нэгдүгээр сургуулийн багш Ч.Одончимэгийн гурван шавь математикийн хичээлээр 800 оноо авчээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатарт Их Британи болон Беларусь улсаас мэндчилгээ ирлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатарт Их Британи болон Беларусь улсаас мэндчилгээ ирлээ

Нийслэл хотод усархаг аадар бороо орсны улмаас авто замууд усанд автлаа

Нийслэл хотод усархаг аадар бороо орсны улмаас авто замууд усанд автлаа

Гал зогсоох саналыг Ираны тал зөвшөөрчээ

Гал зогсоох саналыг Ираны тал зөвшөөрчээ

Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин Э.Содномпилжээ дэлхийн цомд түрүүллээ

Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин Э.Содномпилжээ дэлхийн цомд түрүүллээ

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

ӨНӨӨДӨР: Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев Монгол Улсад төрийн айлчлал хийнэ

ӨНӨӨДӨР: Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев Монгол Улсад төрийн айлчлал хийнэ

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 33 хэм дулаан байна

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 33 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев Монгол Улсад төрийн айлчлал хийнэ

Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Шавкат Мирзиёев Монгол Улсад төрийн айлчлал хийнэ

УИХ: Өнөөдөр хуралдах намын бүлэг, ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах намын бүлэг, ажлын хэсгүүд

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Өнөөдөр: Улаанбаатар хотноо  3х3 сагсан бөмбөгийн насанд хүрэгчдийн ДАШТ үргэлжилнэ

Өнөөдөр: Улаанбаатар хотноо 3х3 сагсан бөмбөгийн насанд хүрэгчдийн ДАШТ үргэлжилнэ

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Улаанбаатарт өдөртөө 34 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 34 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Улаанбаатарт өдөртөө 32-34 хэм дулаан байна.

Улаанбаатарт өдөртөө 32-34 хэм дулаан байна.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Улаанбаатарт 31-33 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт 31-33 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

ӨНӨӨДӨР: Онцгой байдлын алба сурталчлах өдөрлөг болно

ӨНӨӨДӨР: Онцгой байдлын алба сурталчлах өдөрлөг болно

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Улаанбаатарт өдөртөө 29 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 29 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Балиг чиглэсэн зарим нислэгийг цуцалжээ

Балиг чиглэсэн зарим нислэгийг цуцалжээ

Элсэлтийн шалгалтыг Улаанбаатарт 27, орон нутагт 23 байранд зохион байгуулж байна

Элсэлтийн шалгалтыг Улаанбаатарт 27, орон нутагт 23 байранд зохион байгуулж байна

Нэг удирдлагатай, нэг бодлоготой, нэг зарчимтай ажиллахыг Эрчим хүчний яамны удирдлагуудад Ерөнхий сайд Г.Занданшатар анхаарууллаа

Нэг удирдлагатай, нэг бодлоготой, нэг зарчимтай ажиллахыг Эрчим хүчний яамны удирдлагуудад Ерөнхий сайд Г.Занданшатар анхаарууллаа

Узбекистан улстай боксын тамирчдыг хөгжүүлэхэд хамтран ажиллана

Узбекистан улстай боксын тамирчдыг хөгжүүлэхэд хамтран ажиллана

Хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа

Хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа

Баянгол дүүргийн 2 байршилд дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэх ААН-үүд шалгарч, батламжаа гардан авлаа

Баянгол дүүргийн 2 байршилд дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэх ААН-үүд шалгарч, батламжаа гардан авлаа

Улиас модыг хэлбэржүүлэх, молцог түүх, унгарилыг шүршиж угаах ажлыг тогтмол хийж байна

Улиас модыг хэлбэржүүлэх, молцог түүх, унгарилыг шүршиж угаах ажлыг тогтмол хийж байна

Мэдээллийг ашиглан оновчтой ухуулга, нөлөөлөл хийх тухай сургалт боллоо

Мэдээллийг ашиглан оновчтой ухуулга, нөлөөлөл хийх тухай сургалт боллоо

“ГЭРЭЭС ГАРЦГААЯ” аяныхан Засаг даргыг өрөөнөөс нь гаргаж “аяллаа“

“ГЭРЭЭС ГАРЦГААЯ” аяныхан Засаг даргыг өрөөнөөс нь гаргаж “аяллаа“

Хөдөө аж ахуйн тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Хөдөө аж ахуйн тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Агаар орчны бохирдлыг бууруулах дэд хороог байгуулахаар холбогдох хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

Агаар орчны бохирдлыг бууруулах дэд хороог байгуулахаар холбогдох хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Төр өөрөө бүсээ чангалах “ХЭМНЭЛТИЙН ТОДОТГОЛ”-ыг Засгийн газар хэлэлцэж эхэллээ

Төр өөрөө бүсээ чангалах “ХЭМНЭЛТИЙН ТОДОТГОЛ”-ыг Засгийн газар хэлэлцэж эхэллээ

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

ӨНӨӨДӨР: “Идэвхтэй насжилт: ахмадад ээлтэй нийгмийг бүтээх нь” Ази Номхон далайн бүс нутгийн форум болно

ӨНӨӨДӨР: “Идэвхтэй насжилт: ахмадад ээлтэй нийгмийг бүтээх нь” Ази Номхон далайн бүс нутгийн форум болно