ХЗБХ: Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэхийг дэмжив
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2023/11/28-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Нийгэм Бусад
Огноо
Унших
21 минут 36 секунд

ХЗБХ: Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэхийг дэмжив

Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн (2023.11.28) хуралдаанаар хоёр асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. Эхлээд “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хангахтай холбоотой асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголын тайлантай холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэв.

Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлд хүүхдийн эрхийг хангах, хамгаалах хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, холбогдох хууль, тогтоомжид нэмэлт, өөрчлөлт оруулах, хүүхдийн эрхийг хангах, хамгаалах үндэсний тогтолцоо бүрдүүлэх, салбар бүрийн үүрэг, оролцоог тодорхойлох, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах, боловсон хүчний нөөц, чадавхыг бэхжүүлэх чиглэлээр хэд хэдэн арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг Засгийн газар, Хүний эрхийн Үндэсний Комисст даалгахаар тусгажээ.

Хууль, эрх зүйн орчинг бэхжүүлэх хүрээнд хүүхэд хамгааллын асуудлаар холбогдох хууль тогтоомжид шинэчилсэн найруулга, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах замаар хүүхэд хамгааллын тогтолцоог бэхжүүлэх, оролцогч талуудын хүний нөөц, тэдгээрийн чадавхыг сайжруулах, ажил, үүргийн хуваарилалтыг тодорхой болгон харилцан уялдаатай хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхийг даалгажээ.

Мөн гэр бүл, хүүхдийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн төрийн захиргааны байгууллагын гэр бүлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтнүүд, үйлчилгээ үзүүлэгч талуудыг чадавхжуулах, гэр бүлтэй ажиллах нийгмийн ажлын арга зүйг нэн тэргүүнд нэвтрүүлэх, хүүхэд хамгааллын тогтолцооны бүхий л хүрээнд хүүхдийн оролцоог хангаж ажиллах дүрэм, журмыг боловсруулж, хэрэгжүүлэх арга зүйд оролцогч талуудыг сургахыг даалгахаар төсөлд тусгасан байна.

Хүүхдийн эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх, хүүхдийн дээд эрх ашгийг бүх нийтэд таниулан сурталчлах чиглэлээр хүүхдийн эрх зөрчигдөхөөс урьдчилан сэргийлэх талаарх мэдлэг, мэдээллийг олгох, хүүхдийн эрх зүйн боловсролыг дээшлүүлэх, энэ чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа бусад арга хэмжээг зохион байгуулахыг Засгийн газар, Хүний эрхийн Үндэсний Комисст даалгахаар төсөлд тусгажээ. Мөн хүний эрхийн боловсролын сургалт, хөтөлбөрийг чанаржуулан Ерөнхий боловсролын сургуулиудад хэрэглэгдэх сурах бичгийн агуулга, арга зүй, хэл найруулга нь хүний эрхийн суурь мэдлэг, ойлголт, түүнийг эрхэмлэн дээдлэх хандлагыг бий болгоход анхаарах; хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хангах тухай асуудлыг өргөн хүрээнд авч үзэж, цогц байдлаар шийдвэрлэх нь ирээдүйд бий болох хүн амын нийгмийн болон сэтгэл зүйн эрүүл мэндийн чанарын асуудалд чухал болохыг анхаарах; хүүхдийн эрх, хүүхэд хөгжлийн асуудлаарх хэвлэл мэдээллийн байгууллага, телевизүүдийн хөтөлбөрийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг даалгах нь зүйтэй хэмээн төсөлд тусгасан байна.

Хүүхэд хамгааллын үндэсний тогтолцоог бэхжүүлэх хүрээнд үр дүнд суурилсан бодлого төлөвлөлт, бодлогын хэрэгжилтийн үнэлгээг зохион байгуулах зорилгоор хүүхдийн эрх хамгааллын тоон мэдээллийг тогтмол цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх, нэгдсэн мэдээллийн сан ажиллуулах; салбар дундын хүүхдийн эрхийг хангах, хамгаалах зөвлөлийг байгуулан ажиллуулах, хүүхэд хамгааллын талаарх хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих, аливаа бодлого, шийдвэрт хүний эрхэд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ хийж, хүүхдийн эрхийг нэн тэргүүнд харгалзан үзэхийг Засгийн газар, Хүний эрхийн Үндэсний Комисст даалгахаар төсөлд тусгасан байна.

Түүнчлэн хүүхэд хамгааллын үндэсний тогтолцоог бэхжүүлэх хүрээнд төрийн байгууллага, аж, ахуйн нэгж үйл ажиллагаандаа хүний эрхийн мэдрэмжтэй, хүүхдийн эрхийг дээдэлсэн төсөвлөлт хийх, хүүхэд хамгааллын чиглэлээр зарцуулсан төсвийн зарцуулалт, түүний үр дүнгийн талаар холбогдох байгууллагуудтай тогтмол хяналт тавьж ажиллах; аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг, тухайн нутаг дэвсгэрийн нийт хүүхдийн дунд хүүхдийн эрхийн хэдэн улсын байцаагч ажиллавал зохих стандарт, судалгааг гарган тогтоож, зохих түвшинд ажиллуулах, шаардлагатай орон тоог шинээр нэмэгдүүлэх, хүүхдийн эрхийн улсын байцаагчийг дагнасан байдлаар ажиллуулахыг даалгахаар төсөлд тусгажээ.

Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Д.Цогтбаатар нар Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан асуулт асууж, холбогдох тодруулгыг хийхэд Ц.Мөнхцэцэг гишүүн хариулт, тайлбар өгсөн юм. Хэлэлцүүлгийн явцад гишүүдээс гарсан гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртсөн иргэдэд үйлчилгээ үзүүлэх анхдагч нэгж нь “Хамтарсан баг”-ийн үүргийг ТББ-ын дэмжлэгтэйгээр гүйцэтгэх, байгууллагууд дэргэдээ хүүхдийн цэцэрлэг байгуулах үүрэг өгөх, ийм тохиолдолд цэцэрлэг байгуулах стандартыг өөрчлөх, аливаа байгууллага дэргэдээ хүүхдийн цэцэрлэг байгуулсан тохиолдолд, нийгмийн үйлчилгээ буюу сургууль, цэцэрлэгт хандив өгсөн тохиолдолд, эсвэл ерөнхий боловсролын сургуулийн “Үдийн хоол” хөтөлбөрт дэмжлэг үзүүлбэл татварын хөнгөлөлт үзүүлэх гэх зэргээр тодорхой үүргийг Засгийн газарт даалгахаар төсөлд тусгах саналыг Ц.Мөнх-Оргил гаргаж, Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүд дэмжсэн юм. Дараа нь Улсын Их Хурлын тогтоолын дээрх төслийг хэлэлцэхийг дэмжих томьёоллоор санал хураалт явуулахад гишүүдийн олонх дэмжсэн тул энэ талаарх санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар болов.

Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн 2023 оны арван нэгдүгээр сарын 23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг шийдвэрлэв. Төсөл санаачлагчийн илтгэлийг Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Б.Энхбаяр танилцууллаа.

Улсын Их Хурлаас 2019 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдөр баталсан Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэх, үзэл баримтлалд тусгасан бодлогын баримт бичигт тусгасан зорилтыг хэрэгжүүлэх, Улсын дээд шүүхтэй зөвшилцсөн Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс ирүүлсэн саналыг үндэслэн Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд заасан шаардлага, шалгууруудыг харгалзан Шүүх байгуулах тухай хуулийн төслийг боловсруулжээ.

Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэх, Монгол Улсын хууль тогтоомжийг 2024 он хүртэл боловсронгуй болгох үндсэн чиглэлд тусгасан зорилт арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд заасны дагуу Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс Улсын дээд шүүхтэй зөвшилцөн боловсруулж ирүүлсэн Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг өргөн мэдүүлсэн гэв.

Төслийг боловсруулахдаа холбогдох суурь судалгаа болон Улсын дээд шүүхтэй хамтран баталсан шүүхийг байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах, байршлыг тогтоох асуудлыг боловсруулахад харгалзан үзэх шалгуур үзүүлэлтийг тус тус үндэслэжээ. Шүүхийн шатлалын үндсэн тогтолцоог хөндөхгүйгээр шүүхийн харьяалал, байрших газар, зохион байгуулалтыг өөрчлөх замаар иргэний шүүхэд хандах эрхийн баталгааг хангах, иргэнд үзүүлэх шүүхийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн бүтээмжтэй, үр нөлөөтэй анхан болон давж заалдах шатны шүүх байгуулах нь хуулийн төслийн зорилго гэдгийг төсөл санаачлагчийн илтгэлд тэмдэглэв.

Төсөлд анхан болон давж заалдах шатны шүүхийг байгуулахтай холбоотой зарчмын хэд хэдэн өөрчлөлтийг тусгажээ. Дүүргийн анхан шатны шүүхийн тухайд Эрүүгийн хэргийн тойргийн 3, иргэний хэргийн тойргийн 3 буюу тойргийн нийт 6 шүүхийг өөрчлөн байгуулж, нутаг дэвсгэрийн алслагдмал байдлыг харгалзан Багануур дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх, Багануур дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн одоогийн зохион байгуулалтыг хэвээр үлдээх нь зүйтэй хэмээн үзсэн байна. Багахангай, Налайх дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийг тойргийн зарчмаар байгуулж, Налайх дүүрэгт байршуулах нь оновчтой хэмээн үзэж, төсөлд холбогдох зохицуулалтыг тусгажээ. Дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн хялбар ажиллагааны анхан шатны тойргийн шүүх нийслэлийн хэмжээнд 1 байгуулахаар тусгажээ. Энэхүү шүүх нь мөрдөн шалгах ажиллагаан дахь шүүхийн хяналтыг сайжруулах, хүний эрхийг хамгаалах асуудлыг шийдвэрлэх хүрээнд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд тусгай процессоор хэрэгждэг тодорхой ажиллагаануудыг болон бага үнийн дүнтэй иргэний хэрэг, зөрчлийн хэргийг харьяалан шийдвэрлэх юм байна. Ингэснээр дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ажлын ачаалал 30-40 хувь багасаж, зохист хэмжээнд очно хэмээн үзсэн байна.

Нийслэл дэх гэр бүл, хүүхдийн хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийг нийслэлийн хэмжээнд 1 байгуулахаар тусгаж, энэ төрлийн шүүхийг байгуулснаар дүүргийн эрүү, иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ажлын ачаалал 15-20 хувь багасана гэж тооцжээ. Харин орон нутагт гарч буй хэргийн тоо, төрлийг харгалзан энэ төрлийн хэрэг, маргааныг хянан шийдвэрлэхдээ тусдаа шүүх байгуулах шаардлагагүй хэмээн үзэж Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд зааснаар орон нутаг дахь анхан шатны шүүх дотроо шүүн таслах ажлын төрлөөр дагнасан, танхимын зохион байгуулалттай байх асуудал нь нээлттэй байх нь зүйтэй хэмээн үзснийг Б.Энхбаяр гишүүн төсөл санаачлагчийн илтгэл танилцуулахдаа дурдав.

Нийслэл дэх захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх болон аймаг дахь захиргааны хэргийн анхан шатны нийт 22 шүүх, тэдгээрийн байршлыг одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа 2015 оны Шүүх байгуулах тухай хуулиар тогтоосны дагуу хэвээр үлдээх нь оновчтой гэж үзсэн байна.

Хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа Шүүх байгуулах тухай хуулийн дагуу байгуулсан 21 аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны 21, эрүүгийн хэргийн анхан шатны 21, нийт 42 шүүхийг зохион байгуулалтын хувьд нэгтгэж, шүүхийн ажил үүргийн хуваарь, орон тоог оновчтой тогтоох зорилгоор сум дундын анхан шатны 21 шүүх болгон өөрчлөн байгуулахаар төсөлд тусгажээ. 21 аймаг дахь сум дундын анхан шатны 21 шүүх нь тухайн шүүгчийн ачааллыг харгалзан, дотроо шүүн таслах ажлын төрлөөр дагнасан, танхимын зохион байгуулалттай байх асуудал нь Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулиар нээлттэй байгаа аж. Одоо байгаа сум дахь сум дундын 8 шүүхийн байршил, нутаг дэвсгэрийн харьяаллыг хэвээр үлдээх нь зохистой хэмээн үзэж, төсөлд холбогдох зохицуулалтыг тусгасан байна. Ийнхүү хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа Шүүх байгуулах тухай хуулийн дагуу байгуулсан анхан шатны 90 шүүх төслийн дагуу 61 болох юм байна.

Үргэлжлүүлэн тэрбээр давж заалдах шатны шүүхийн талаарх зохицуулалтын талаар танилцууллаа. Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх, Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн зохион байгуулалтыг хэвээр хадгалах нь зүйтэй хэмээн төсөл санаачлагч үзсэн байна. Харин 2015 оны Шүүх байгуулах тухай хуулиар байгуулсан одоогийн 21 аймгийн давж заалдах шатны шүүхүүдээс Орхон, Дархан-Уул аймгуудын эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх тусдаа байгуулагдсан байгааг бусад 19 аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхтэй адил зарчмаар тус хоёр аймагт эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх болгон нэгтгэж, өөрчлөн байгуулахаар төсөлд тусгасан байна. Түүнчлэн Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд зааснаар давж заалдах шатны шүүхэд шүүн таслах ажиллагааны төрлөөр дагнасан танхим байх асуудлыг тухайн шүүхийн зөвлөгөөн санал гаргаж, Улсын дээд шүүх шийдвэрлэхээр асуудал нээлттэй байгааг мөн дурдсан.

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийг хэвээр үлдээх, Гэр бүл, хүүхдийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийг нийслэлд нэг байхаар байгуулахаар тусгасан байна. Ингэснээр хүчин төгөлдөр үйлчилж буй Шүүх байгуулах тухай хуулиар байгуулсан давж заалдах шатны 26 шүүхийг 25 болгон өөрчлөн байгуулахаар тусгажээ.

Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан нийт 345,627,250.0 төгрөг зардлын тооцоо гарснаас хүний нөөцийн зардал 47,4 тэрбум төгрөг, шүүхийн барилга байгууламж буюу материалын зардал 297,3 тэрбум төгрөг, бусад зардал 900 орчим сая төгрөг байх тооцооллыг мөн Б.Энхбаяр сайд танилцууллаа.

Шүүхийн барилга, байгууламж шинээр барихтай холбоотой төслийг төр хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжүүлэх арга хэмжээ авах боломжтой гэж үзэж холбогдох Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг боловсруулж, хамт өргөн мэдүүлсэн байна. Шүүх байгуулах тухай хуулийг хэрэгжүүлэх боломжит хугацааг Гэр бүл хүүхдийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх, Нийслэл дэх гэр бүл хүүхдийн хэргийн анхан шатны шүүх, тойргийн шүүх байгуулах заалтын тухайд 2026 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөхөөр, бусад шүүх байгуулах тухайд 2024 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс хэрэгжих боломжтой гэж үзсэн байна.

Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Шүүх байгуулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай, Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, “Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хамт өргөн мэдүүлсэн. Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөлд 2024 оны нэгдүгээр сарын 04-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөхөөр, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл дэх авлигын хэргийн давж заалдах шатны шүүх анхан шатны журмаар, хяналтын шатны шүүх давж заалдах шатны журмаар хянан шийдвэрлэх өөрчлөлт зохицуулалтыг авлигатай тэмцэх бодлогын хүрээнд ердийн горимоор үйлчлэхээр тусгажээ.

Б.Энхбаяр сайдын танилцуулсан төсөл санаачлагчийн илтгэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Д.Ганбат, Ц.Сандаг-Очир, Д.Цогтбаатар нар асуулт асууж, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд болон ажлын хэсгийн гишүүдээс хариулт, тайлбар, мэдээлэл авав. Авлигын дагнасан шүүх байгуулах асуудал төсөлд туссан эсэхийг тодруулсан гишүүдийн асуултад хариулахдаа хамт өргөн мэдүүлсэн “Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлд “Авлигын гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэх дагнасан шүүх байгуулах тодорхой саналаа холбогдох тооцоолол, эх үүсвэрийн хамт 2024 онд багтаан Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж, хэлэлцүүлэх” хэмээн тусгасан байгааг Б.Энхбаяр сайд хариулав.

Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн “Шүүх байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах” гэсэн 14 дүгээр зүйлийн 14.2-т “Улсын дээд шүүхээс бусад шүүхийг байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах, түүний байршлыг тогтоох асуудлыг Улсын дээд шүүхтэй зөвшилцсөн Ерөнхий зөвлөлийн саналыг үндэслэн Засгийн газар Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлнэ” гэж заасан байдгийг ажлын хэсгийн гишүүн, Улсын дээд шүүхийн шүүгч Б.Батцэрэн дурдаад “Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс Шүүх байгуулах тухай хуулийн төслийн талаар Улсын дээд шүүхэд санал ирүүлсэн. Тухай бүр нь Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдаанаар хэлэлцэж, саналаа өгсөн. Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн төслийн хувилбарыг яг энэ байдлаар Улсын дээд шүүх хэлэлцээгүй. Мөн хамт өргөн мэдүүлсэн төслүүдэд авлига, албан тушаалын гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэх дагнасан шүүх байгуулах төслийн заалт байгаагүй. Харин Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл дэх хяналтын шатны шүүх авлига, албан тушаалын хэргийг давж заалдах шатын журмаар хянан шийдвэрлэх өөрчлөлтийн талаар санал авахаар Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас ирүүлсэн саналыг Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдаанаар хэлэлцээд тусгайлан санал гаргаагүй” гэлээ. Авлига, албан тушаалын хэрэг сүүлийн гурван жилийн байдлаар өсөлттэй байгаа бөгөөд 2022 онд улсын хэмжээнд анхан шатны шүүхүүд 417 хүнд холбогдох 182 авлига, албан тушаалын хэргийг шийдвэрлэсэн байна. Энэ нь өмнөх оноос өссөн үзүүлэлт юм байна. Давж заалдах шатны шүүхүүд мөн онд 296 хүнд холбогдох 100 авлига, албан тушаалын хэргийг шийдвэрлэсэн нь 2021 оныхоос 3.5 дахин өссөн үзүүлэлт гэв. Хэрэв авлига, албан тушаалын хэргийг давж заалдах шатны журмаар шийдвэрлэх шүүхийн харьяаллыг хяналтын шатны шүүхэд шилжүүлэх тохиолдолд ажлын ачаалалд нөлөө үзүүлнэ гэв. Гэхдээ энэ төрлийн гэмт хэрэг нь хамтран оролцсон хүний өөр, өөр хэлбэрээр бүлэглэж үйлддэг, авлигын хэрэг нь өгсөн, авсан аль аль нь шийтгүүлдэг онцлогтой. Тэгэхээр хэргийн тооноос гадна шүүгдэгчийн тоо шүүхийн ачаалалд нөлөөлдөг. Төсөл дэх зохицуулалтын үр дүнд эрүүгийн хэргийн танхимын шүүн таслах ажлын ачаалал 50 гаруй хувиар нэмэгдэх төлөвтэй байгаа гэлээ. Дээрх тоо баримтууд авлигын нөхцөл байдлыг илэрхийлэхгүй гэдгийг шүүгч Б.Батцэрэн онцлоод “Албан тушаалаа урвуулж хөрөнгө завшсан хэргүүд шүүхийн практикт “өмчийн эсрэг хэрэг” буюу АТГ-ын мөрдөн шалгах харьяаллаас гадуур, гэмт хэрэг үйлдсэн газрын мөрдөх байгууллагууд шалгаж байна. Эрүүгийн хуульд авлигын гэмт хэргийн шинжийг Авилгалын эсрэг НҮБ-ын Конвенцад бүрэн нийцүүлэх, үүнтэй холбоотой Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлага бий” гэдэг хариулт, мэдээллийг өгсөн.

Төслийн үзэл баримтлалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Д.Цогтбаатар нар үг хэлсний дараа төслийг хэлэлцэхийг дэмжих томьёоллоор санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх буюу 90 хувь нь дэмжсэн юм. Иймд энэ талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.

ТБХ: Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явууллаа
ТБХ: Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явууллаа
 
Улаанбаатарт өдөртөө 12-14 хэм дулаан байна
Улаанбаатарт өдөртөө 12-14 хэм дулаан байна
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2023/11/28-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Улаанбаатарт өдөртөө 12-14 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 12-14 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Өмнөд Солонгост шинэ үеийн “шингэн“ робот бүтээжээ

Өмнөд Солонгост шинэ үеийн “шингэн“ робот бүтээжээ

Улаанбаатарт өдөртөө 17-19 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 17-19 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Ойрын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Ойрын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын албан хаагчид  төрийн дээд одон, медаль хүртлээ

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын албан хаагчид төрийн дээд одон, медаль хүртлээ

ЭХЭМҮТ-д нэг настай хүүхдэд элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал амжилттай хийлээ

ЭХЭМҮТ-д нэг настай хүүхдэд элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал амжилттай хийлээ

K2‑18b гараг дээр амьдрал байгаа шинж тэмдгүүд илэрчээ

K2‑18b гараг дээр амьдрал байгаа шинж тэмдгүүд илэрчээ

“Мега төслүүдэд Монгол талентуудаа татан оролцуулах боломж, шийдэл” цахим хэлэлцүүлэг болно

“Мега төслүүдэд Монгол талентуудаа татан оролцуулах боломж, шийдэл” цахим хэлэлцүүлэг болно

25 дугаар эмийн сангийн уулзвараас Амарсанаагийн гудамжны уулзвар хүртэлх зорчих хэсгийн урд талын замыг шинэчилж байна

25 дугаар эмийн сангийн уулзвараас Амарсанаагийн гудамжны уулзвар хүртэлх зорчих хэсгийн урд талын замыг шинэчилж байна

Туулын хурдны замын гүүрэн байгууламжийн урт 6771 метр байсныг 9878 урт метр болгон нэмэгдүүллээ

Туулын хурдны замын гүүрэн байгууламжийн урт 6771 метр байсныг 9878 урт метр болгон нэмэгдүүллээ

“Харилцаа холбооны хиймэл дагуулын бодлого, зохицуулалт“ форум боллоо

“Харилцаа холбооны хиймэл дагуулын бодлого, зохицуулалт“ форум боллоо

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Дэлхийн залуу манлайлагчаар Э.Орчлон шалгарчээ

Дэлхийн залуу манлайлагчаар Э.Орчлон шалгарчээ

Чухал ашигт малтмалын эрэлт 2040 онд гурав дахин нэмэгдэнэ

Чухал ашигт малтмалын эрэлт 2040 онд гурав дахин нэмэгдэнэ

Улаанбаатарт өдөртөө 13-15 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 13-15 хэм дулаан байна

ӨНӨӨДӨР: Салбартаа тэргүүлэгч компаниуд ХАБЭА-н сайн туршлагаа хуваалцана

ӨНӨӨДӨР: Салбартаа тэргүүлэгч компаниуд ХАБЭА-н сайн туршлагаа хуваалцана

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

“Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрийн дүнд жилд хоёр сая гаруй хос гутал үйлдвэрлэдэг болно

“Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрийн дүнд жилд хоёр сая гаруй хос гутал үйлдвэрлэдэг болно

Узбекистан улсын Хөрөнгө оруулалт, аж үйлдвэр, худалдааны дэд сайдыг хүлээн авч уулзлаа

Узбекистан улсын Хөрөнгө оруулалт, аж үйлдвэр, худалдааны дэд сайдыг хүлээн авч уулзлаа

БНУУ-ын Хөрөнгө оруулалт, аж үйлдвэр, худалдааны Дэд сайд И.А.Касымовыг хүлээн авч уулзлаа

БНУУ-ын Хөрөнгө оруулалт, аж үйлдвэр, худалдааны Дэд сайд И.А.Касымовыг хүлээн авч уулзлаа

“Уулын болон усны сургалт”-ын төвийг байгуулж, салбар бүрт бүтээн байгуулалтын ажлыг өрнүүллээ

“Уулын болон усны сургалт”-ын төвийг байгуулж, салбар бүрт бүтээн байгуулалтын ажлыг өрнүүллээ

Хангайн бүсийн зөвлөл, ШУТИС, Япон улсын “Онодера Юзер-Ран“ групп хамтран мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэнэ

Хангайн бүсийн зөвлөл, ШУТИС, Япон улсын “Онодера Юзер-Ран“ групп хамтран мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэнэ

Монгол Улсын агаарын зайгаар дамжин өнгөрөх хөлгийн тоо хоёр дахин буурсан байна

Монгол Улсын агаарын зайгаар дамжин өнгөрөх хөлгийн тоо хоёр дахин буурсан байна

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Жү Вэнжүн дэлхийн аварга цолоо хамгааллаа

Жү Вэнжүн дэлхийн аварга цолоо хамгааллаа

ӨНӨӨДӨР: “Бонд форум-2025” арга хэмжээ болно

ӨНӨӨДӨР: “Бонд форум-2025” арга хэмжээ болно

Улаанбаатарт өдөртөө 11-13 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 11-13 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Аж ахуйн нэгжийн худалдан авсан нүүрсийг тусгай гарцаар нэвтрүүлэх ажлыг шуурхай зохион байгуулахыг үүрэг болголоо

Аж ахуйн нэгжийн худалдан авсан нүүрсийг тусгай гарцаар нэвтрүүлэх ажлыг шуурхай зохион байгуулахыг үүрэг болголоо

Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна

Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна

Дэлхийн хотуудын хамтын ажиллагааны олон улсын хурал эхэллээ

Дэлхийн хотуудын хамтын ажиллагааны олон улсын хурал эхэллээ

Хүний шүдийг анх удаа лабораторийн нөхцөлд ургуулжээ

Хүний шүдийг анх удаа лабораторийн нөхцөлд ургуулжээ

Барилга, дэд бүтцийн салбарын хяналт шалгалтын тогтолцооны талаар хэлэлцэж байна

Барилга, дэд бүтцийн салбарын хяналт шалгалтын тогтолцооны талаар хэлэлцэж байна

Сүхбаатар дүүргийн XII хороонд шинээр баригдсан 166 дугаар сургууль үйл ажиллагаагаа эхлүүллээ

Сүхбаатар дүүргийн XII хороонд шинээр баригдсан 166 дугаар сургууль үйл ажиллагаагаа эхлүүллээ

Их мастер Б.Мөнгөнтуул Жу Жинерт хожигдлоо

Их мастер Б.Мөнгөнтуул Жу Жинерт хожигдлоо

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

Ж.Хатанбаатар нарыг менежментийн гэрээгээр ажиллуулах 73 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгов

Ж.Хатанбаатар нарыг менежментийн гэрээгээр ажиллуулах 73 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгов

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

ӨНӨӨДӨР: Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн үзүүлэлтийг танилцуулна

ӨНӨӨДӨР: Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн үзүүлэлтийг танилцуулна

Улаанбаатарт өдөртөө 9-11 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө 9-11 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

​Нийслэлийн ногоон бүсийн ойн санд түймэр гарчээ

​Нийслэлийн ногоон бүсийн ойн санд түймэр гарчээ

Х.Нямбаатар: Тухайн оршин суугчдын хүсэлтийн дагуу Сэлбэ дэд төв орчимд нэмж газар чөлөөлөх санал авна

Х.Нямбаатар: Тухайн оршин суугчдын хүсэлтийн дагуу Сэлбэ дэд төв орчимд нэмж газар чөлөөлөх санал авна

Нийтийн эзэмшлийн зам талбайд эмх цэгцгүй байршсан скүүтер, цахилгаан дугуйг цэгцэлнэ

Нийтийн эзэмшлийн зам талбайд эмх цэгцгүй байршсан скүүтер, цахилгаан дугуйг цэгцэлнэ

Монголын 19 жүдоч Тивийн аваргын төлөө өрсөлдөнө

Монголын 19 жүдоч Тивийн аваргын төлөө өрсөлдөнө

Потомакийн их сургуультай боловсрол, судалгаа, чадавх, засаглал, технологийн салбарт хамтран ажиллана

Потомакийн их сургуультай боловсрол, судалгаа, чадавх, засаглал, технологийн салбарт хамтран ажиллана

Хууль бусаар ашиглаж байсан эмийн үйлдвэрийн барилгыг албадан чөлөөлж, нурааж эхэллээ

Хууль бусаар ашиглаж байсан эмийн үйлдвэрийн барилгыг албадан чөлөөлж, нурааж эхэллээ

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хангайн бүсийг уламжлалт мал аж ахуйн төрөлжсөн, хот байгуулалтын дэд бүсээс гадна аялал жуулчлалын чиглэлээр хөгжүүлнэ

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хангайн бүсийг уламжлалт мал аж ахуйн төрөлжсөн, хот байгуулалтын дэд бүсээс гадна аялал жуулчлалын чиглэлээр хөгжүүлнэ

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

ӨНӨӨДӨР: Үндэсний хиймэл оюуны кампанит ажлын нээлт болно

ӨНӨӨДӨР: Үндэсний хиймэл оюуны кампанит ажлын нээлт болно

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 24 хэм дулаан байна

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 24 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Цахим ажлын зараар иргэдийг залилжээ

Цахим ажлын зараар иргэдийг залилжээ

Хүн худалдаалах болон бэлгийн мөлжлөгийн хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ

Хүн худалдаалах болон бэлгийн мөлжлөгийн хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ

ЖДҮ-ийг хөгжүүлэх сангаас олгох зээлийн материал авч эхэллээ

ЖДҮ-ийг хөгжүүлэх сангаас олгох зээлийн материал авч эхэллээ

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

ӨНӨӨДӨР: УИХ дахь МАН, АН-ын бүлгийн хуралдаан болно

ӨНӨӨДӨР: УИХ дахь МАН, АН-ын бүлгийн хуралдаан болно

УИХ: Өнөөдөр хуралдах намын бүлэг, байнгын хороо, ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах намын бүлэг, байнгын хороо, ажлын хэсгүүд

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Энэ 7 хоногт Монгол Улсад

Улаанбаатарт өдөртөө 22-24 хэм дулаан байна.

Улаанбаатарт өдөртөө 22-24 хэм дулаан байна.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Улаанбаатарт өдөртөө дулаарч 13-15 хэм дулаан байна

Улаанбаатарт өдөртөө дулаарч 13-15 хэм дулаан байна

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Эмэгтэй шигшээ багаа дэмжих өдөр

Эмэгтэй шигшээ багаа дэмжих өдөр

ОУОХ /IOC/ -ноос “Лос Анжелес-2028” зуны олимпын хөтөлбөрийг баталлаа

ОУОХ /IOC/ -ноос “Лос Анжелес-2028” зуны олимпын хөтөлбөрийг баталлаа

Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна!

Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна!

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Монголын автомашин, мотоциклын спортын холбооны Их хурал боллоо

Монголын автомашин, мотоциклын спортын холбооны Их хурал боллоо

ТББХ-ны дарга Ж.Бат-Эрдэнэ Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа

ТББХ-ны дарга Ж.Бат-Эрдэнэ Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа

Аж үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хорооны дарга, гишүүд Германы Элчин сайд Хэльмут Кулитцтэй уулзав

Аж үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хорооны дарга, гишүүд Германы Элчин сайд Хэльмут Кулитцтэй уулзав

Ханын материалд 712 айлын орон сууц барих олон улсын нээлттэй тендерийг зарлалаа

Ханын материалд 712 айлын орон сууц барих олон улсын нээлттэй тендерийг зарлалаа

ГЕГ: Хар тамхи, мансууруулах бодис улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлэхийг завдсан 7 удаагийн үйлдлийг илрүүллээ

ГЕГ: Хар тамхи, мансууруулах бодис улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлэхийг завдсан 7 удаагийн үйлдлийг илрүүллээ

Дэлхийн шилдэг нисэх буудлуудыг “Чанги“ ОУНБ тэргүүлжээ

Дэлхийн шилдэг нисэх буудлуудыг “Чанги“ ОУНБ тэргүүлжээ

Apple дахин хамгийн үнэ цэнтэй компани боллоо

Apple дахин хамгийн үнэ цэнтэй компани боллоо

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

ӨНӨӨДӨР: “Төмөр замчдын хөдөлмөрийн форум-2025” болно

ӨНӨӨДӨР: “Төмөр замчдын хөдөлмөрийн форум-2025” болно

Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэрэмжлүүлж байна!

Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэрэмжлүүлж байна!

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжтой

Монгол Улсын Ерөнхий прокуророор Б.Жаргалсайханыг томилох Ерөнхийлөгчийн саналыг дэмжлээ

Монгол Улсын Ерөнхий прокуророор Б.Жаргалсайханыг томилох Ерөнхийлөгчийн саналыг дэмжлээ

Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны дарга Л.Энхнасан НҮБ-ын Хүн амын сангийн суурин төлөөлөгчтэй уулзав

Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны дарга Л.Энхнасан НҮБ-ын Хүн амын сангийн суурин төлөөлөгчтэй уулзав

Зөвшөөрөлгүй ТҮЦ-үүдийг нүүлгэх эсэх талаар иргэдээс санал авч эхэллээ

Зөвшөөрөлгүй ТҮЦ-үүдийг нүүлгэх эсэх талаар иргэдээс санал авч эхэллээ

ИЦББХ-ны дарга Ж.Золжаргал НҮБ-ын Тусгай илтгэгч Ана Брайан Нугрересыг хүлээн авч уулзлаа

ИЦББХ-ны дарга Ж.Золжаргал НҮБ-ын Тусгай илтгэгч Ана Брайан Нугрересыг хүлээн авч уулзлаа

“Цацрагийн ослын үеийн хариу арга хэмжээ” сэдэвт хээрийн дадлага сургуульд алба хаагчид хамрагдаж байна

“Цацрагийн ослын үеийн хариу арга хэмжээ” сэдэвт хээрийн дадлага сургуульд алба хаагчид хамрагдаж байна

Дорноговь аймгийн Сайншанд, Улаанбадрах сумдад цацрагийн хяналт шинжилгээг хийв

Дорноговь аймгийн Сайншанд, Улаанбадрах сумдад цацрагийн хяналт шинжилгээг хийв

Монгол Улсад хүнсний талон авч буй 86 мянган иргэн байна

Монгол Улсад хүнсний талон авч буй 86 мянган иргэн байна

Зуслангийн хөгжлийн хөтөлбөрийг шинэчилж, амрах хүүхдийн тоог нэмнэ

Зуслангийн хөгжлийн хөтөлбөрийг шинэчилж, амрах хүүхдийн тоог нэмнэ

“НҮҮДЭЛЧДИЙН ХЭМНЭЛ ХЭЛ ХУУР МИНУ” үзэсгэлэн нээлтээ хийлээ

“НҮҮДЭЛЧДИЙН ХЭМНЭЛ ХЭЛ ХУУР МИНУ” үзэсгэлэн нээлтээ хийлээ

Эдийн засаг, хөгжлийн яам, Монголын Хуульчдын холбоотой “Хамтын ажиллагааны санамж бичиг” байгууллаа

Эдийн засаг, хөгжлийн яам, Монголын Хуульчдын холбоотой “Хамтын ажиллагааны санамж бичиг” байгууллаа

Дэлхийн түвшний багуудтай өрсөлдөж, ур чадвараа солих таатай боломж бүрдлээ

Дэлхийн түвшний багуудтай өрсөлдөж, ур чадвараа солих таатай боломж бүрдлээ

Хөнгөн төмөр замын тээвэр төслийг Толгойт-Хүннү хот чиглэлд хэрэгжүүлнэ

Хөнгөн төмөр замын тээвэр төслийг Толгойт-Хүннү хот чиглэлд хэрэгжүүлнэ

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

УИХ: Өнөөдөр болох хэлэлцүүлэг, ажлын хэсгийн хуралдаан

УИХ: Өнөөдөр болох хэлэлцүүлэг, ажлын хэсгийн хуралдаан

ӨНӨӨДӨР: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан болно

ӨНӨӨДӨР: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан болно